Ankara İçmesuyu Durumu Raporu
(08 Haziran2016Çarşamba itibarıyla)
Eklenme Tarihi: 20/06/2016
HAVADAN SUDAN HABERLER
Genel
Haziran`ın ilk iki haftası yağışlı geçse de, sulamaya verilen sular, baraj gölleri yüzeyinden buharlaşma ve içmesuyu için geçmiş aylara göre çok daha fazla çekilen sular nedeniyle, barajlarımızın toplam doluluk oranını 01 Haziran`da %36,33 düzeyinde iken20 Haziran`da %35 seviyeleriine kadar düşmüştür.
Haziran Ayı
İçinde bulunduğumuz günler en kısa geceleri barındırıyor. 18 ile 26 Haziran günleri arası en uzun aydınlıklı günler Sinop`ta yaşanacak. Bu günler, gölgelerimize sığınmanın en kötü zamanı; gölge verdiğimiz alan yılın en küçüğü...
Anadolu halklarının yüzyıllardır gözlediği, belleklerine kaydedip süzdüğü ve nesiller boyu aktardığı doğa olaylarını aşağıda özetlemeye çalışacağız. Buna göre anılan Haziran ayı günlerinde;
03-Filiz koparan fırtınası
05-Kuzey rüzgârlarının esmesi
07-Hasat mevsimi
10-Ülker doğumu fırtınası
11-Pirinç ekme zamanı
12-Fırtına
15-Toprak bayramı
18-Uzun günlerin başlangıcı
19-Zilhicce başlangıcı
22-Gün dönümü fırtınası
25-Yaprak aşısı zamanı
26-Uzun günlerin sonu
27-Kızıl erik fırtınası
not edilmesi ve değerlendirilmesi gereken olaylar olarak göze çarpmakta...
Gerede Sistemi Ne Durumda
Ankara kentinin uzun dönemli su ihtiyacını karşılayacak olan Gerede Sistemi, 1969 yılında onaylanan ‘Ankara İçmesuyu Master Planı`nın son aşaması olup, Japon Kredi Kuruluşu JICA ile imzalanan kredi anlaşması çerçevesinde inşaat işleri finanse edilmektedir.
Gerede Tüneli ve Regülatör`den oluşan Gerede Sistemi inşaatına 27.12.2010 tarihinde başlanılmış olup, iş bitim tarihi 2014 yılının Aralık sonları olarak öngörülmüşken, çeşitli nedenlerle işin süre uzatımlı bitiş tarihi 22.04.2018`e ötelenmiş bulunmaktadır.
31592 metre uzunluğundaki tünelin 2015 yılı sonu itibariyle 23011 metrelik kısmının tamamlanmış olduğu "DSİ 2015 Çalışma Raporu"nda yer almaktadır.
Çubuk Barajı Göl Gazinosu Yıkıldı
Haziran ayının ilk günlerinde Çubuk Barajı Göl Gazinosu`nu yıktılar!
Cumhuriyet döneminin ilk büyük su yapısı olan Çubuk Barajı ve çevresi, 1930`ların ikinci yarısından yirminci yüzyılın sonuna kadar aynı zamanda Ankara`nın en önemli rekreasyon alanı olarak da işlev üstlendi. Çağdaş bir yaklaşımla Fransız Mimar TheoLeveau tarafından tasarlanan gazino, Atatürk`ün de sağlığında sık sık uğradığı, övgüyle söz ettiği, yabancı konuklarını ağırladığı bir tesisti. Yıllarca modern yaşama evsahipliği yapan, zamanında Safiye Aylaların, Hamiyet Yüceseslerin, Müzeyyen Senarların konserler verdiği Cumhuriyet`in bu anıtsal mekânı artık yok!
Çubuk Barajı ve tesisleri, 1954`te kurulan DSİ sorumluluğuna verildi. DSİ teşkilatı bünyesinde oluşturulan "Ankara Barajları ve Rekreasyon Tesisleri İşletme Müdürlüğü" tarafından Ankara Büyükşehir Belediyesi`ne 2003 yılında devredilene kadar korundu, geliştirildi ve işletildi.
Çubuk Barajı ve tesislerinin ASKİ`ye devredilmesine kadar "Ankara Barajları ve Rekreasyon Tesisleri İşletme Müdürü" olarak görev yapan, bunları titiz bir biçimde işleten, koruyan ve özverili çalışmalarıyla takdir toplayan Sayın Yılmaz Taflıoğlu`nu Ocak 2016 ayı başında yitirdik. Kendisini minnetle anıyoruz...
Sırada Çubuk Barajı Konukevi mi Var?
Baraj aksının hemen solunda merdivenlerle çıkılan zemin katı Ankarataşından, üzeri ahşaptan aslına uygun onarılmış yapı, Atatürk`ün Çubuk barajını ziyaretlerinde kullandığı konut idi. Küçük bir müzeye dönüştürülen bu mekândaki Atatürk`ün çalışma odası, içinde o döneme ait çeşitli eşyaları, gereçleri, belge ve fotoğrafları barındırmaktaydı.
Bu yapı da, yaklaşık 15 yıldır kaderine terk edilmiş durumda günümüzde. Acaba yıkım sırasını mı beklemekte? Kaygılıyız...
YAKLAŞIK 14 AYDIR KIZILIRMAK`TAN ANKARA`YA SU İLETİLMEMEKTEDİR
02 Nisan 2015 gününden buyana yaklaşık 14 aydırKızılırmak suyuKesikköprü Barajından Ankara`ya iletilmemektedir(pompalanmamaktadır / terfi edilmemektedir).Dolayısı ile Kızılırmak suyunun paçallanması ya da belirli oranlarda harmanlanması sonucu konutlarımızın musluklarından akan içmesuyu şebeke suyunda Kızılırmak suyununkoku, renk, tat vb. olumsuzlukların bulunmamasının yanı sıra, sülfat, klor, sertlik ve bir takım ağır metalderişimlerinin de standartların çok altında olması beklenmektedir.
Eğer ki, İvedikarıtma tesisi ile konutunuz arasındaki ana besleme hatlarında, ara depolarda, pompa istasyonlarında, ev bağlantınızda, su tesisatınızda ve binanızın deposunda herhangi bir kayıp/kaçak vb kirlenme riski taşıyan dış unsurlar bulunmuyorsa, musluklarınızdan akan Ankara şebeke suyunu dilediğiniz biçimde tüketebilirsiniz.
ANKARA`YA SAĞLANAN SU
19Haziran 2016Pazar günü itibariyle (günlük);
Kurtboğazı Barajına Akyar`dan 218 bin 400, Eğrekkaya`dan400 bin veKavşakkaya`dan ise 180 bin metreküp olmak üzere toplam 798 400 metreküp hamsu aktarılmıştır.
İvedik Arıtma Tesisi`neKurtboğazı Barajından 822 574, Çamlıdere Barajından da 428000 metreküp hamsu iletilmiştir.
Çubuk-II barajından Pursaklar Arıtma Tesisi`ne ise 66 872metreküp hamsu isale edilmiştir.
19 Hazirangünübütününde İvedik ve Pursaklar Arıtma Tesisilerinden toplam brüt 1 milyon 317 bin 546metreküp içilebilir su Ankara içmesuyu şebekesine verilmiş bulunmaktadır.Bu miktar, 2016 yılı içerisindeki en yüksek tüketim değeri olarak kayda geçirilmiştir!
2016 yılında Ankara`ya sağlanan en düşük içmesuyuise 02 Nisan günü 823 bin 47 metreküpolarak gerçekleşmiştir.
Geçtiğimiz yıl (2015) bütününde Ankara`ya günde sağlanan en yüksek miktardaki su
31 Temmuz günü 1 359 400 metreküp ile rekor bir düzeye ulaşmıştır.
BARAJ DOLULUK ORANLARI
20 Haziran2016itibariyle
Ankara`ya İçmesuyu Sağlayan Barajlardaki Doluluk OranlarıYüzde (%)
Baraj Adı | Bize göre | ASKİ`ye göre |
Kurtboğazı | 74,60 | 76,23 |
Çamlıdere | 21,09 | 30,80 |
Eğrekkaya | 96,34 | 98,19 |
Akyar | 90,49 | 92,67 |
Kavşakkaya | 67,54 | 69,42 |
Çubuk-II | 90,98 | 91,76 |
TOPLAM | 35,11 | 43,33 |
| |
| | |
| | | | |
Görülebileceği gibi, 20 Haziran2016 günü saat 10.00 itibariyle tüm barajlardaki doluluk oranları ortalaması bizce %35,11iken, ASKİ`nin web sitesinde yer alan oran ise %43,33tür.
Bu farkın nedeni, Çamlıdere Barajı doluluk oranındaki hesaplamadan kaynaklanmaktadır. Şöyle ki, anılan barajın ölü hacmi, dolayısıyla aktif, kullanılabilir hacmi ASKİ tarafından farklı olarakdeğerlendirilmektedir. Oysa gerek ‘Ankara İçmesuyu Master Planı`nda, gerekse Çamlıdere Barajı planlaması ve projesinde gerçek değerler yer almaktadır. Anılan İdarenin minimum su alma kotunun altında kabul ettiği ve baraj ölü hacminden pompaj ile çektiğibir seviyeyi dikkate alarak buna göre hesaplamalar yaptığı tahmin edilmektedir.
2016 yılı içerisindeAnkara`ya su sağlayan tüm içmesuyu barajlarında toplam ortalama doluluk oranlarındaki düşüş 07 Ocak Perşembe günü %25,18 ile dibe vurmuş, 16 Mart Pazar günü ise %37,94 ile en yüksek düzeyine yükselmiştir. Ankara içmesuyu barajlarının 2016 yılı içerisindeki toplamda en düşük doluluk oranı ise, işbu rapor tarihi olan 20 Haziran günü %35,11 ile gerçekleşmiştir.
Son haftalarda Ankara`ya düşen şiddetli sağanak yağışlara karşın barajlarımızdaki doluluk oranlarının artmadığı, aksine bir düşüşün olduğu gözlenmiştir.
ANKARA İÇMESUYU BARAJLARI İŞLETMESİNE İLİŞKİN EK BİLGİ
İçmesuyu Amacıyla Çekilen Sular
Mart ayının ikinci yarısı ile Nisan ayının ilk haftasına kadar, Ankara`ya içmesuyu sağlayan barajlardan Eğrekkaya ve Akyar barajları tam dolu olarak çalışmıştır. Bir başka anlatımla, doluluk oranları %100 dolaylarında gerçekleşmiştir.
Yılbaşından buyanaEğrekkaya barajından Kurtboğazı barajına aktarılan hamsu 17 Mart`tan günümüze kadar günde 400 bin metreküp gibi en yüksek miktara ulaşmış,aynı şekilde, Akyar Barajından Ankara içmesuyu sistemine aktarılan su miktarı da 02 - 05 Mart günleri arasında rekor bir düzeye ulaşmış ve günde 232 bin metreküpe kadar çıkmıştır.
Dolusavaklardan Tahliye Edilen Sular
Akyar Barajından yüksek miktarda su çekilmesine karşın, havzasından baraj gölüne ulaşan sular (yüzeysel akış ve yeraltısuyu beslemesi) çok daha fazla olduğundan 06 Mart Pazar gününden 05 Nisan`atoplam 2 milyon 660 bin metreküp su barajın akışaşağısınadolusavaktan(deşarj / tahliye edilmiştir) salıverilmiştir.
Eğrekkaya barajından 15 Mart Salı gününden 15 Nisan`a kadar toplam 4 milyon 625 bin metreküp, Çubuk-II Barajından da 27 ve 28 Mayıs günleri toplam 71 bin 335 metreküp su adı geçen barajların dolusavağından dere yatağına tahliye edilmiştir.
Sulamaya Verilen Sular
Ayrıca, 03 Mayıs gününden başlayarak bugünekadar Eğrekkaya barajından her gün 4 bin 320 metreküp olmak üzere toplam 207 bin 360, Çamlıdere Barajından 18 Mayıs`tan buyana her gün 8 bin 640metreküp olmak üzere toplam 285bin 120, 06 Haziran`dan itibaren de Akyar Barajındantoplam 116 bin 640, Çubuk-II barajından ise 60 bin 480 metreküp su, sulama amacıyla çekilmiş bulunmaktadır.
Baraj Göllerinden Buharlaşma
Havaların ısınmasıyla birlikte baraj göl yüzeylerinden buharlaşma nedeniyle su kayıpları da yaşanmaya başlamıştır. 27 Mayıs gününden buyana Ankara içmesuyu barajlarında buharlaşma nedeniyle eksilen su miktarlarına ilişkin bilgi aşağıda verilmektedir.
Çubuk-II Barajından: 58 383 95 103
Kurtboğazı Barajından: 155 829 259 438
Çamlıdere Barajından: 436 2791 019 704
Eğrekkaya Barajından: 73 357 172 008
Akyar Barajından: 49 222 117 613
Kavşakkaya Barajından: 70 073 101 454
Tüm barajlardan Toplam: 2 milyon 897 bin 583 metreküp su buharlaşmıştır.
Her bir haftada oluşan toplam buharlaşma miktarının, Ankara`nın yaklaşık bir günlük içme, kullanma ve endüstri suyu ihtiyacına denk düştüğü kabaca hesaplanmaktadır.
ÖNEMLİ NOT:Ankara su durumuna ilişkin ayrıntılı bilgiler "ankara.imo.org.tr" adresindeki siteden izlenebilir.
İMO Ankara Şubesi, Ankara Su Çalışma Grubu adına
Hasan Akyar
20 Haziran 2016
ELALTI BİLGİLERİ:
(Yinelemekte bir sakınca yok! Ancak her ay yenisi bindirildikçe güncellenmektedir)
SON AYLARDA ANKARA`DA SUYA YAPILAN ARDIŞIK ZAMLAR
Ankara`daki konutların kullandığı su birim fiyatı Eylül ayında metreküp başına 2 lira 98,5 kuruş iken, Ekim ayı faturalarına yansıyan birim fiyat 3 lira 3,3 kuruşa yükseltilmiştir. Kasım Ayı faturalarında ise söz konusu birim fiyat 3,033 TL`den 3,04 TL`ye yükseltilmiştir. Aralık Ayı`nda da 3,15 TL`ye çıkmıştır.
Geçtiğimiz dörtay içinde Ankara içmesuyuna yaklaşık yüzde 5,53 oranında zam yapılmıştır.
SON BİR YILDA (Aralık 2014 / Aralık 2015) İçmesuyu Birim Fiyatındaki ARTIŞ:
Aralık 2014`te Su Birim Fiyatı: 2,8075 TL / metreküp
Aralık 2015`te Su Birim Fiyatı: 3,1500 TL / metreküp
Bir yıldaki artış oranı: % 12,20
2016 YILINDA UYGULANACAK ZAMLAR
15 Aralık Salı günü Büyükşehir Belediye Meclisinde ASKİ`nin 2016 yılı bütçe görüşmelerinde Ankara şebeke suyunun birim fiyatı oyçokluğu ile 5,02 TL olarak belirlenmiştir. (Ancak bu birim fiyatın içinde atıksu bedeli de bulunmaktadır. Ankara`da atıksu birim fiyatı su birim fiyatının %50`sidir. Bu oran İstanbul`da %100`dür).
Yani; Ankara`da net su birim fiyatı: 3,347 TL / metreküp`tür.
Söz konusu Meclis Kararının alındığı Kasım Ayı su birim fiyatının 3,04 TL/metreküp olduğu dikkate alındığında2016 yılında suya yapılacak zammın %10,1 olduğu görülecektir.
GERÇEKLEŞEN 2016 YILI ZAMLARI
Ocak Ayı su birim fiyatı 3,35 TL / metreküp olarak uygulanmaya başlanmış bulunmaktadır. (bir ay içerisindeki artış oranı yaklaşık %6,35`tir)
Şubat Ayı faturalarında ise su birim fiyatı 3,37 TL / metreküp olmuştur.
2016 yılının ilk iki ayında Ankara şebeke suyuna yapılan ‘net` zam oranı yaklaşık %7 düzeyinde gerçekleştirilmiştir.
Mart ayı içerisinde, bir önceki aya göre zam yapılmamıştır.
Nisan ayında su birim fiyatı 3,370`den 3,378 TL/m3
Mayıs ayında ise 3,378`den 3,398 TL/m3dolaylarına çıkarılmıştır.
2016 yılının ilk 5 ayında su birim fiyatı yaklaşık %8 civarında artırılmış bulunmaktadır.
ANKARA`DA İÇMESUYU FİYATLANDIRMASI
Ankara`da ASKİ abonelerinin faturalarına yansıyan su bedelleri toplamı 5 farklı bileşenden oluşmaktadır. Bunlar; su bedeli, atıksu bedeli, Şube yolu payı, KDV ile Çevre Vergisidir.
Su birim fiyatındaki artış, ‘şube yolu payı` ve ‘Çevre Vergisi` hariç diğer kalemlere de yansımaktadır.
2015 yılı içinde ‘şube yolu payı` aylık maktu 4,89 TL olup, ‘Çevre Vergisi` ise ayda tüketilen beher metreküp içmesuyu karşılığında 26 kuruştur.Atıksu bedeli su bedelinin %50`si olarak eklenmekte, ayrıca toplam tutar üzerinden %8 oranında KDV eklenmektedir. Ancak, faturalarınızdaki kalemleri dikkatli bir biçimde incelediğinizde söz konusu KDV oranının % 10`un üzerinde tahakkuk ettirildiği görülebilecektir.
2016 yılının ilk ayında ise ‘şube yolu payı` aylık maktu 4,89 dan 5,00 TL`ye artırılmış olup, ‘Çevre Vergisi` ise ayda tüketilen beher metreküp içmesuyu karşılığında 26 Kuruş`tan 27 Kuruş`a yükselmiştir.
YİNELEDİĞİMİZ TEMEL BİLGİ:
Ankara`ya içme, kullanma ve endüstri suyu sağlayan (Kesikköprü Barajı dışında) tüm yüzeysel su kaynakları depoladıkları suları cazibeyle (pompajsız) Ankara`nın yine Kuzey`inde yer alan arıtma tesislerine aktarmaktadır.
Bunlardan Akyar barajı sularını Eğrekkaya barajına, Eğrekkaya ve Kavşakkaya barajları da Kurtboğazı barajına depoladıkları suları aktarmaktadır. Kurtboğazı ve Çamlıdere barajlarından da hamsuİvedikİçmesuyu Arıtma Tesisine iletilmektedir. Çubuk-II Barajında depolanan sular ise Pursaklarİçmesuyu Arıtma Tesisine verilmektedir.Halen yapımı sürdürülen Gerede Sistemi`nin hizmete alınması ile Filyos yukarı havzasından bulunan Ulusu Çayı suları ise Çamlıdere barajına iletilmiş olacaktır.
Kızılırmak üzerindeki Kesikköprü Barajı da yaklaşık 130 kilometrelik birbirine paralel 3 isale hattı ile (pompajla - yaklaşık 720 metre terfi yüksekliği ile) yine İvedik Arıtma Tesisine bağlanmaktadır. Ancak, 02 Nisan Perşembe gününden buyana, yaklaşık14,5 aydır Ankara`yaKızılırmak hamsuyu iletilmemiştir.2015 yılı başından buyana geçen yaklaşık 400 gün içerisinde sadece 85 gün Kesikköprü Barajından Kızılırmak hamsuyu Ankara`ya pompalanmıştır. Söz konusu 85 günde bu miktar toplam (brüt olarak)21 milyon 35 bin metreküp olmuştu.
ÇALIŞMA İLKEMİZ
Yaklaşık bir buçuk yıldır yayımladığımız100`e yakınsu raporlarında hep gerçekleri aktardık.Toparladığımız verileri doğruladıktan, çeşitli yöntemlerle sınadıktan, çapraz sorguladıktan, resmi değerlerle karşılaştırdıktan sonra sizlerle paylaştık.
Bugüne kadar hem mevcut durumu doğru yansıttık, hem de yakın geleceğe dönük tutarlı tahminlerde bulunduk. Hemen hemen hiç yanılmadık.Bu süre içerisinde, özellikle istikrarlı bir şekilde raporlamalarımızı sürdürdük ve Ankaralıların güvenini kazandık.
Bir başka özen gösterdiğimiz konu ise,spekülatif, açıktan, sansasyonel ve günübirlik heyecan ve ilgi uyandırabileceksöylentilerden ve şehir efsanelerinden uzak durduk.Kanıtlayamayacağımız verileri ve değerlendirmeleri not ettik,kaynaklarına ilişkin güvenilirlik araştırmaları yaptık, arşivimize kaldırdık.
İMO Ankara Şubesi Su Çalışma Grubu olarak,bugüne kadar olduğu gibi, bundan sonra da sizlerle sadece doğruları,güvenilir bilgileri, uzmanlık alanlarımız ve deneyimlerimiz çerçevesindegörüşlerimizi paylaşmaya devam edeceğiz.