Ankara İçmesuyu Master Planı
Adı geçen "Master Plan" halen yürürlükte. Planın hedef yılı 2032...
Ve henüz planda öngörülen tesislerin yatırımları tamamlanmadı. Son aşamanın birinci kademesinin inşaatı halen sürüyor! Bu son aşama; Gerede Sistemi...
2004 yılında bu sistemin yatırımı için Japon Devlet Kredi Kuruluşundan (o zamanki kısaltılmış adıyla JBIC) projenin inşaatının toplam yatırım tutarı kadar kredi bulunmuş, taraflarca parafe edilmiş ancak imzalanmasına ramak kala (ki 2004 yılı 12 Mart günü Hazine Müsteşarlığının Mavi Salonunda yapılacak bir törenle imzalanacakken) kredi anlaşmasında taraflardan biri olan Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanı 09 Mart günlü yazısı ile bu krediyi istemediğini, Ankara`nın onlarca yıl ek bir su kaynağına ihtiyacı olmadığını, dahası belediye olarak önceliklerinin "METRO" yatırımları olduğunu ve özkaynaklarını kentsel toplu taşımaya ayıracaklarını, dolayısı ile yeni bir kredi geri ödemesi yükü altına giremeyeceklerini gerekçe göstererek reddetmiştir. Ayrıca, Gerede Sistemi formülasyonunu da doğru bulmadıklarını, söz konusu yatırımı daha sonra doğrudan kendilerinin yapacaklarını belirtmişlerdi.
Birkaç yıl sonra 2007`de yaşanan kuraklık gerekçe gösterilerek, hem mühendislik, hem planlama ve hem de uygulama yüzkarası KIZILIRMAK`tan Ankara`ya Su Getirme Projesi oldubittiye getirilerek 2008 yılının ikinci yarısında işletmeye alınmıştır...
Soruya dönecek olursak; Çamlıdere Barajı, aslında sadece kendisi değildir.
Adı yukarıda anılan Master Plan`da yer aldığı gibi sadece kendi havzasından gelecek suları depolayacak biçimde projelendirilmemiş olup öngörülen Gerede Sistemi`nden aktarılacak suları da depolayabilecek biçimde ele alınmıştır.
Çamlıdere Barajı`nın yüksekliği, depolama hacmi, Aktif hacmi, Ölü hacmi vb. ölçütler de dikkate alınarak Gerede Ulusu deresinden aktarılacak (ki bu miktar önce yılda 320 milyon metreküp olarak belirlenen (ancak projesinde yapılan son revizyonlarla 230 milyon metreküp), Filyos havzası sularını da kapsayacak biçimde boyutlandırılmıştır.
Çamlıdere Barajı şu anda sadece kendi havzasından gelen suları depolamakta olup çeyrek yüzyılı aşan bir süredir yılda yaklaşık 150 milyon metreküp hamsuyu uzun bir isale hattı ve hat üzerinde yer alan mevcut T1, T2 ve meşhur KINIK Tüneli aracılığıyla (ki bu ana iletim hattı da Gerede Sisteminden eklenecek sular da dikkate alınarak boyutlandırılmış ve inşaa edilmiştir) Ankara İvedik Arıtma Tesislerine cazibeyle (pompajsız yani enerji gideri olmaksızın) aktarmaktadır.
Yani, yapımı sürmekte olan Gerede Tüneli (ki boyu yaklaşık 32 kilometre olan ve tamamlandığında dünyanın en uzun içmesuyu tüneli olacak) işletmeye alınıncaya, Filyos havzası sularını aktarıncaya kadar, mevcut Çamlıdere Barajında ne su seviyesi artacak, ne de bu güne kadar olduğu gibi tam dolu hale gelecektir.
Bu durum doğaldır ve bizler için beklentilerimiz içindedir...
Mevcut haliyle Çamlıdere Barajı, maksimum depolama hacminin sadece dörtte biri ile hizmet vermektedir. Gerede Sistemi tamamlanıp işletmeye açıldığında tam kapasite ile çalışacak, yağışlı dönemlerde zaman zaman % 100 doluluk oranlarına ulaşabilecek ve Ankara`nın 2030`lu yıllara kadar içme, kullanma ve endüstri suyu ihtiyacı karşılanmış olacaktır.
Sonuç yerine;
Böylece, Kızılırmak hamsuyuna gerek de kalmayacak, Kesikköprü Barajı-İvedik Arıtma Tesisi arasında yer alan 3 paralel hat olarak 130`ar kilometre uzunluğundaki isale hatları, toplam hacimleri 202 000 metreküpü geçen 10 adet büyük su deposuna ve 5 ayrı konumda bulunan devasa pompa istasyonları kadük olacak, ve
-Kıt kaynakların nasıl savurganca tüketildiğinin,
-Ankara`nın asıl öncelikli sorunları yerine nasıl heba edildiğinin,
-Mühendislik ilke ve uygulamalarına nasıl bir kötü örnek olduğunun,
-Belirli kesimlere ve sektörlere nasıl bir büyük rant kapısı açıldığının ve halen sürdürüldüğünün,
bir bölümü (büyük çaplı boruları, vanaları, tahliyeleri vb.) toprak altında,
bir bölümü (devasa depoları, pompa istasyonları, maslakları vb.) yer üstünde olmak üzere bir ‘ucube abide` olarak mühendislik ve su yapıları tarihinde ibretle haklı olduğu konumu taçlandıracaktır...
Başta değindiğimiz gibi; "Sorunun yanıtı basit"...
İMO Ankara Şubesi Su çalışma Grubu