(24 Ağustos 2015 Pazartesi)

Eklenme Tarihi: 26/08/2015

ÖZET

 

Çubuk-II Barajı dışındaki yüzeysel su kaynaklarından hamsu cazibeyle (pompajsız) Ankara`nın Kuzey`inde yer alan İvedik İçmesuyu Arıtma Tesisine iletilmektedir. Söz konusu kaynaklar içmesuyu amaçlı barajlar olup, Akyar barajı sularını Eğrekkaya barajına, Eğrekkaya ve Kavşakkaya barajları da Kurtboğazı barajına depoladıkları suları aktarmaktadır. Kızılırmak üzerindeki Kesikköprü Barajı da yaklaşık 130 kilometrelik birbirine paralel 3 isale hattı ile (yaklaşık 720 metre terfi yüksekliği ile –pompajla-) yine İvedik Arıtma Tesisine bağlanmaktadır. Çubuk-II Barajında depolanan sular ise Pursaklar İçmesuyu Arıtma Tesisine iletilmektedir.

 

02 Nisan Perşembe gününden buyana, yaklaşık 4 ayı aşkın bir süredir Ankara`yaKızılırmak hamsuyu iletilmemiştir. Yılbaşından buyana geçen 236 gün içerisinde sadece 85 gün Kesikköprü Barajından Kızılırmak hamsuyu Ankara`ya pompalanmıştır. Söz konusu 85 günde bu miktar toplam (brüt olarak) 21 035 000 (yazı ile yirmibirmilyonotuzbeşbin) metreküp olmuştur.

 

İvedik Arıtma Tesisi ile eviniz arasındaki ana besleme hatlarında, ara depolarda, pompa istasyonlarında, ev bağlantınızda, konutunuz/apartmanınız içerisindeki su tesisatında ve deponuzda herhangi bir kayıp/kaçak vb kirlenme riski taşıyan dış unsurlar bulunmuyorsa, musluklarınızdan akan Ankara şebeke suyunu dilediğiniz biçimde tüketebilirsiniz.

 

 

ANKARA`YA SAĞLANAN SU

 

Haziran Ayı sonlarından buyana Çubuk-II Barajı dışında Ankara içmesuyu barajlarından günde brüt bir milyon ile bir milyon üç yüz bin metreküp arasında içmesuyu amacıyla su çekilmekte ve İvedik Arıtma tesisinde arıtılmaktadır. Bu dönemde, okulların ve üniversitelerin kapalı olması ve Ankaralıların azımsanamayacak bir bölümünün tatile çıkmasına rağmen su tüketimi azalmamış, aksine ciddi bir artış yaşanmıştır. Özellikle Ağustos ayının ilk haftasında günde 1 milyon 200 bin metrekübün üzerine çıkılmıştır. Bu miktar 31 Temmuz günü 

1 289 300 metreküp ile rekor bir düzeye ulaşmıştır. 

 

Çubuk-II Barajından Pursaklar İçmesuyu Arıtma Tesisine ise son iki ayda günde 45 ile 70 bin metreküp arası hamsu iletilmiş bulunmaktadır.

 

ÇİM SULAMAK: SADECE KAYNAK SAVURGANLIĞI MI?

 

Yaz ayları Ankara`nın toplam su tüketimi içinde sulamanın (park, bahçe, refüjlerdeki çimler) payı %20`ler mertebesindedir. Bu oran, özellikle su kaynakları bakımından fakir bir kent için oldukça yüksek bir değerdir. Bir başka anlatımla -sulama sırasındaki kayıp, kaçak ve buharlaşmalar da dikkate alındığında-, günde yaklaşık 250 000 metreküp arıtılmış içmesuyu kalitesindeki suyun amacı dışında kullanılması, tüketilmesi demektir!

 

Bulvar orta şeritlerindeki, refüjlerdeki faaliyetler artık can almaya da başlamıştır. Sürekli bu dar ve kilometrelerce uzanan yapay toprak parçaları üzerindeki çim, çiçek ekme biçme, gübreleme ve sulama iş ve işlemleri sırasında bulvarların en sol şeridine park yapan ve işgal eden işçi, araç, gereç ve kamyon-kamyonetler akan trafiği olumsuz etkilemesinin yanı sıra can ve mal güvenliği açısından da ciddi bir risk oluşturmaktadır.

 

KAZALARA DAVETİYE

 

Çimin bakımı zordur, her zaman sulanmaları gerekir. Bunu, Ankara`nın kıt su kaynaklarının boşa tüketilmesinin yanı sıra, bu alanların yenilenmesi, gübrelenmesi ve sulanması için insanların çalıştırılmaları zorunluluk taşımaktadır. Bu işçileri, araç, gereç ve malzemeyi getiren götürenler de özellikle yolların, bulvarların sol şeridini işgal ederler. Hele ki trafiğin pik saatlerinde, sanki elaleme, gelen geçene "Büyükşehir" çalışıyor izlenimini vermek ve pekiştirmek için her gün yinelerler.

 

Bir başka önemli risk ise, refüjlerdeki sulama sırasında ve ardında yollara gelişigüzel salınan sulardır. Kimi aşırı sulamadan dönen, kimi yükseltilen refüj altının toprakla, zeminle temasının kesilmesi sonucu yeraltısuyuna erişmeyen, kimi de açık bırakılan ya da unutulan musluklardan akan suların yollara taşarak trafik için kaygan zemin oluşturmasıdır. Bu tür ıslak ve kaygan yollarda sürücülerin direksiyon hâkimiyeti güçleşmekte, frenleme mesafesi uzamakta ve kaza yapma riski artmaktadır.

 

Yol kenarlarını süpüren iri turuncu büyükşehir çöp kamyonlarına da dikkat etmek gerekir. Trafiğin en yoğun saatlerinde, sağ ya da sol şeritte saatte 10 km hızla ilerleyen kamyonlar hem trafik akışına engel olmakta, hem de ‘kaza geliyorum demez` önyargısını çürüten bir eylemlilik içindedirler.

 

Tüm bunlar, trafiğin akışını olumsuz etkiler. Daha da önemlisi kaza riskini artırır. Çoğu maddi hasarlı (hemen hemen her gün bir ya da daha fazla) kaza, kimi zamanda geçen ölümcül olur. "Refüj çalışması kana bulandı" başlığı manşetlere taşınır gazetelerde;

 

"…Orta refüjde çimlendirme yapan ve yolun solunda bulunan işçileri son anda fark eden sürücü aracını durduramadı. Yoldaki diğer sürücüleri uyarmak için kırmızı bayrak sallayan işçilere hızla vuran otomobil, Büyükşehir`e ait kamyonete çarparak yan döndü. Kazada, iki belediye işçisi ile otomobilde bulunan dört kişi yaralandı. Otomobil sürücüsü hayatını kaybetti. Eskişehir Yolu`nda yaklaşık iki saat boyunca trafiği aksatan kaza sonrası hurdaya dönen araç ile hasarlı araçların yoldan kaldırılması ile birlikte ana arterde trafik saatler sonra normale döndü."

  

BARAJ DOLULUK ORANLARI

 

Son günlerde şiddetli sağanak yağışların olması ve Ankara`da ciddi su baskınlarının yaşanmasına karşın Ağustos ayı boyunca Ankara`ya su sağlayan içmesuyu barajlarındaki doluluk oranları düşmeye devam etmiştir.

 

24 Ağustos 2015 saat 10:00 itibariyle adı geçen barajlardaki doluluk oranları (% olarak):

Kurtboğazı Barajında        63,20

Çamlıdere Barajında         22,91

Eğrekkaya Barajında         95,00

Akyar Barajında                 78,78 ve

Kavşakkaya Barajında ise 70,00 olarak gerçekleşmiştir.

Toplamda doluluk oranı ise ortalama yüzde 35,40`tır.

 

ASKİ Güncel Doluluk Oranları:

(24 Ağustos 2015 günü ASKİ ‘web` sitesinden)

Kurtboğazı`nda yüzde 65,25

Çamlıdere`de    yüzde 32,30

Eğrekkaya`da    yüzde 96,69

Kavşakkaya`da  yüzde 71,66 ve

Akyar Barajında yüzde 82,66.

Toplamda doluluk oranı ise yüzde 43,58 olarak verilmektedir.

 

Görülebileceği gibi, 24 Ağustos 2015 günü itibariyle tüm barajlardaki doluluk oranları ortalaması bizce %35,40 iken, ASKİ`nin web sitesinde yer alan oran ise %43,58`dir.

 

Bu farkın ana nedeni, Çamlıdere Barajı doluluk oranındaki hesaplamadan kaynaklanmaktadır. Şöyle ki, anılan barajın ölü hacmi, dolayısıyla aktif, kullanılabilir hacmi ASKİ tarafından farklı olarak değerlendirilmektedir. Oysa gerek ‘Ankara İçmesuyu Master Planı`nda, gerekse Çamlıdere Barajı planlaması ve projesinde gerçek değerler yer almaktadır. Anılan İdarenin minimum su alma kotunun altında kabul ettiği ve baraj ölü hacminden pompaj ile çektiği bir seviyeyi dikkate alarak buna göre hesaplamalar yaptığı tahmin edilmektedir

 

2014 Yılının bütününde (Kesikköprü barajı dışında) söz konusu barajlardaki toplam ortalama doluluk oranının en düşük düzeyi %18,05 olarak 28 Aralık 2014 Pazar günü hesaplanmıştır. 28 Aralık 2014 gününden buyana Ankara İçmesuyu Barajlarındaki doluluk oranları 05 Mayıs 2015 tarihine kadar artmasını sürdürmüş, Mayıs ayının ikinci yarısında bir miktar düşüş yaşamış olmasına karşın özellikle Haziran ayı boyunca sağanak yağışların etkili olması nedeniyle 03 Temmuz günü %40,16doluluk oranıyla en yüksek düzeyine ulaşmıştır.

 

24 Ağustos Pazartesi günü Saat 10:00 itibariyle barajlarımızdaki toplam ortalama doluluk oranı %35,40 olarak hesaplanmış bulunmaktadır.

 

04 Temmuz gününden başlayarak doluluk oranlarındaki düşüşün ana nedeni düzenli yağışların kesilmiş olmasının yanı sıra sadece son 7 haftada baraj göllerimizden yaklaşık toplam 14 milyon 300 bin metreküp buharlaşmanın gerçekleşmiş olması ile sulama amacıyla da yaklaşık 4 milyon 700 bin metreküp suyun çekilmiş olmasıdır.

 

2015 yılı içinde içmesuyu barajları toplamı ortalama doluluk oranının en düşük düzeyi 01 Ocak`ta %19,93 olmuştur. 2015 yılı içerisinde en yüksek düzeyi ise 05 Mayıs günü %37,27 olarak gerçekleşmiş, 05 Mayıs`tan 20 Mayıs`a kadar Ankara`ya içmesuyu sağlayan barajların toplam doluluk oranlarında ‘istikrarlı` düşüş yaşanmıştır. Bu oran 20 Mayıs günü %36,72`ye kadar inmiştir.  Ancak Haziran ayı boyunca baraj havzalarına düşen ve akışa geçen yağışlarla bu oran 03 Temmuz günü %40,16 ile en yüksek düzeyine ulaşmıştır.

 

 

UYARI

Temmuz Ayı başından itibaren Ankara`ya içmesuyu sağlayan barajlardan gerek sulama suyu çekimlerinin artması, gerekse buharlaşmanın ciddi miktarlara ulaşması göz önünde bulundurularak sonbahar sonlarında bir su sıkıntısının yaşanmaması ve yeniden Kızılırmak suyuna ihtiyaç duyulmaması için suyumuzu dikkatli kullanmamızı bir kez daha anımsatmak isteriz.

 

Park ve bahçelerin, özellikle bulvar kenarlarında ve refüjlerdeki çimlerin sulanması yoğun bir biçimde sürdürülmektedir. Ekim ayı sonlarına kadar bu uygulamaya devam edileceği endişesi taşınmaktadır. Bilindiği gibi en fazla su tüketen bitki türü olan çimde ısrar etmek su kaynakları kıt bir kent olan Ankara için yanlış bir uygulamadır. Şehir içmesuyu şebekesi suyunun gelişigüzel tüketilmemesi ve dikkatli kullanımı alınabilecek en basit önlem ve en akıllı yöntem olacaktır.

   

İMO Ankara Şubesi, Ankara Su Çalışma Birimi adına

Hasan Akyar

24 Ağustos 2015