Ankara İçmesuyu Durumu Raporu

(31 MART 2016 Perşembe itibariyle)

Eklenme Tarihi: 01/04/2016

MERAK ETTİKLERİNİZ

 

02 Nisan 2015 gününden buyana yaklaşık 10 aydır Ankara`nın Kuzey`indeki mevcut içmesuyu kaynakları dışında İvedik Arıtma Tesisi`ne Kızılırmak suyu karışmamaktadır.

Dolayısı ile Kızılırmak suyunun paçallanması ya da belirli oranlarda harmanlanması sonucu konutlarımızın musluklarından akan içmesuyu şebeke suyunda hemen fark edebileceğimiz koku, renk, tat vb. olumsuzlukların yanı sıra, analiz yapmadan ayırdına varamayacağımız sülfat, klor, sertlik ve bir takım ağır metallerin de standart değerlerin altında olduğunun bilinmesini isteriz.

Eğer ki, İvedik Arıtma Tesisi ile konutunuz arasındaki ana besleme hatlarında, ara depolarda, pompa istasyonlarında, ev bağlantınızda, su tesisatınızda ve binanızın deposunda herhangi bir kayıp/kaçak vb kirlenme riski taşıyan dış unsurlar bulunmuyorsa, musluklarınızdan akan Ankara şebeke suyunu dilediğiniz biçimde tüketebilirsiniz.

 

 

İÇMESUYU BARAJLARIMIZDAKİ MEVCUT SUYUMUZ

Son bir buçuk ay dışında yaklaşık beş aydır "Ankara Çanağı"na uzun yıllar ortalamalarının çok altında yağış düştü. Sadece `çanağımıza` değil, içmesuyu kaynaklarımızın tümünün yer aldığı Kuzey`deki akarsu havzalarında da iki ay öncesine kadar kayda değer yağış görülmedi. Dolayısı ile içmesuyu barajlarımızda depoladığımız su tutarlarında da Ocak Ayı başına kadar sürekli azalma oldu (%25,18 doluluk oranı ile 08 Ocak günü en düşük düzeyi gördük). Ancak bu durumun önümüzdeki yakın dönem için herhangi bir su sıkıntısına yol açabileceği kanısında değiliz.

İki ay öncesine kadar barajlarımızdaki su mevcudunun azalmasında Ankara`ya verilen ve kentte içme, kullanma ve endüstri suyu olarak tüketilen günde ortalama bir milyon metreküp hamsu çekimlerinin yanı sıra (son beş ayda 920 bin ile 1 milyon 300 bin metreküp/gün, son iki buçuk ayda ise 1 milyon metreküpün altına inmedi), özellikle yaz ayları boyunca baraj göl yüzeylerinden buharlaşma ile su kayıpları ve sulama amacıyla aktarılan suların da payının büyük olduğunu bir kez daha anımsatmak isteriz.

08 Ocak gününden buyana barajlarımızda depolanan su miktarı çekimlere karşın artmaya başlamış olup en yüksek doluluk oranı %37,94 ile 16 Mart Çarşamba günü gerçekleşmiştir. 19 Mart günü %36,32`ye düşen doluluk oranı daha sonra tekrar yükselmeye başlamış ve 31 Mart itibariyle %37,30`a ulaşmıştır.

 

ANKARA`YA SAĞLANAN SU

 

2015 yılının tümünde Ankara`ya günde sağlanan su miktarı 31 Temmuz günü (Çubuk-II barajından sağlanan 70 100 metreküp hariç), 1 289 300 metreküp ile rekor bir düzeye ulaşmıştır. Ancak Ekim ayı ile birlikte Ankara`daki su tüketimi azalmış ve son dört ay içerisinde 920 bin ile 1 milyon 100 bin metreküp arasında gerçekleşmiş bulunmaktadır.

Çubuk-II Barajından Pursaklar İçmesuyu Arıtma Tesisine ise son yedi aydır günde 39 ile 69 bin metreküp arası hamsu iletilmiş bulunmaktadır.

 

30 Mart 2016 Çarşamba günü sonu itibariyle;

Kurtboğazı Barajına Akyar`dan 100 bin, Eğrekkaya`dan 400 bin ve Kavşakkaya`dan ise 177 bin metreküp olmak üzere toplam 677 000 metreküp hamsu aktarılmıştır. İvedik Arıtma Tesisi`ne Kurtboğazı Barajından 740 600, Çamlıdere Barajından da 277 000 metreküp hamsu iletilmiştir. Çubuk-II barajından Pursaklar Arıtma Tesisi`ne ise 43 450 metreküp hamsu isale edilmiştir.

 

30 Mart günü İvedik ve Pursaklar Arıtma Tesisilerinden toplam brüt 1 milyon 61 bin 50 metreküp içilebilir su Ankara içmesuyu şebekesine verilmiş bulunmaktadır.

 

2016 yılı içerisinde Ankara içmesuyu şebekesine günlük en yüksek miktarda içmesuyu 07 Ocak Perşembe günü 1 milyon 122 bin 706 metreküp olarak verilmişti.

 

 

BARAJ DOLULUK ORANLARI

 

31 Mart 2016 saat 10: 000 itibariyle

Ankara`ya İçmesuyu Sağlayan Barajlardaki Doluluk Oranları Yüzde (%)

 

Baraj Adı

Bize göre

ASKİ`ye göre

Kurtboğazı

85,13

86,08

Çamlıdere

21,99

31,59

Eğrekkaya

100,60

           100,00

Akyar

100,46

           100,00

Kavşakkaya

72,64

74,23

Çubuk-II

88,72

89,53

TOPLAM

37,30

45,11

 

 

 

 

 

    

Görülebileceği gibi, 31 Mart 2016 günü saat 10:00 itibariyle tüm barajlardaki doluluk oranları ortalaması bizce %37,30 iken, ASKİ`nin web sitesinde yer alan oran ise %44,11`dir.

 

Bu farkın nedeni, Çamlıdere Barajı doluluk oranındaki hesaplamadan kaynaklanmaktadır. Şöyle ki, anılan barajın ölü hacmi, dolayısıyla aktif, kullanılabilir hacmi ASKİ tarafından farklı olarak değerlendirilmektedir. Oysa gerek ‘Ankara İçmesuyu Master Planı`nda, gerekse Çamlıdere Barajı planlaması ve projesinde gerçek değerler yer almaktadır. Anılan İdarenin minimum su alma kotunun altında kabul ettiği ve baraj ölü hacminden pompaj ile çektiği bir seviyeyi dikkate alarak buna göre hesaplamalar yaptığı tahmin edilmektedir.

 

Anımsatmakta yarar var; Ankara`ya su sağlayan tüm içmesuyu barajlarında toplam ortalama doluluk oranlarındaki düşüş 07 Ocak Perşembe günü %25,18 ile dibe vurmuştu.

 

Yukarıdaki tabloda dikkatinizden kaçmayacağını tahmin ettiğimiz iki değer bulunmaktadır. Akyar ve Eğrekkaya barajlarındaki doluluk oranları %100`ü aşmış görülmektedir. Her iki barajın teknik özellikleri arasında bulunan en yüksek su kotunun üzerinde az da olsa bir miktar depolanmış su miktarının bulunduğu ancak bu fazla suyun adı geçen barajların dolusavaklarından tahliyelerinin yapıldığının göstergesidir.

 

 

SON YILLARDA İLK KEZ TANIK OLDUK!

Son üç haftadır Ankara`ya içmesuyu sağlayan barajlardan Eğrekkaya ve Akyar barajları tam dolu olarak çalışmıştır. Bir başka anlatımla, doluluk oranları %100 mertebesinde bulunmaktadır.

 

Son beş ay içerisinde Eğrekkaya barajından Kurtboğazı barajına aktarılan hamsu 17 Mart`tan günümüze kadar günde 400 bin metreküp gibi en yüksek miktara ulaşmıştır.

 

Aynı şekilde, Akyar Barajından Ankara içmesuyu sistemine aktarılan su miktarı da 02 – 05 Mart günleri arasında rekor bir düzeye ulaşmış ve günde 232 bin metreküpe kadar çıkmıştır. Akyar Barajından bu çok yüksek miktarda su çekilmesine karşın, havzasından baraj gölüne ulaşan sular (yüzeysel akış ve yeraltısuyu beslemesi) çok daha fazla olduğundan 06 Mart Pazar gününden buyana toplam 2 milyon 500 bin metreküp su barajın akışaşağısına dolusavaktan (deşarj / tahliye edilmiştir) salıverilmiştir.

 

Eğrekkaya barajından da 15 Mart Salı gününden buyana toplam 3 milyon 848 bin metreküp su barajın dolusavağından dere yatağına tahliye edilmiştir.

 

 

SON BİRKAÇ HAFTADIR DOLAŞAN SÖYLENTİLER HAKKINDA

 

-Ankara İçmesuyuna ilişkin Gerçekler

1-Kesin olan şudur: 04 Nisan 2015 tarihinden buyana Kesikköprü Barajından Ankara İvedik Arıtma Tesisine Kızılırmak suyu pompalanmamıştır.

 

2-Söylentilerde şebeke suyunda bulunduğu iddia edilen zehirli maddelerin kaynağı da Kesikköprü Baraj gölünde depolanan Kızılırmak hamsuyu değildir.

 

-Kesikköprü Barajından Boru Hattına Su Pompalanmadı mı?

1-Geçtiğimiz son iki hafta içerisinde Kesikköprü barajından Kızılırmak-İvedik arasındaki boru hattına bir miktar su pompalandığı yönünde duyumlar alınmıştır (Bala`daki bazı muhtarlardan ve dahi Ankara Belediye Meclisi üyelerinden). Ancak bu çekilen su Ankara`ya iletilmemiştir.

 

2-2015 başında ASKİ tarafından ihale edilen mevcut 3 paralel hatta ilaveten bir 4`üncü boru hattının (yaklaşık 70 km uzunluğunda) yapım ihalesi gerçekleştirilmişti. İşi alan yüklenici firmanın döşediği boru hattının belirli kesimlerinin testlerinde kullanılmak üzere Kesikköprü Barajından pompaj yapılmış olması bir olasılıktır.

 

-Ankara şebeke suyunda `zehirli maddeler var ya da yok` söylentilerini kanıtlamak gibi bir misyonumuz bulunmamaktadır

Var olduğunu da aksini de ne öne sürebiliriz ne de kanıtlayabiliriz.

Varsa, olay çok ciddidir ve kamu güvenliği sorunudur.

"Kitle İmha Suçu" kapsamında bile değerlendirilebilir...

 

Değil ülkemizde, dünyada bile `barış` ortamında böylesi bir örnek hatırlamıyoruz.

Çılgınlıktan öte bir şey olur, tarihe geçer!

 

-Yapılması Gereken

Burada ilgili ve yetkili kurumların yapacağı ilk iş şu olmalıdır:

1-Tüm tarafların katılacağı ve mahkemelerce belirlenecek bir heyet tarafından kentin çeşitli noktalarından (Ankara`ya su sağlayan baraj su alma yapıları girişinden, İvedik ve Pursaklar İçmesuyu Arıtma Tesisi temizsu çıkışlarından, farklı zonlardaki ana ve ara dağıtım depolarından), usulüne uygun su örnekleri almak ve çeşitli laboratuvarlarda bunları analiz etmek, ettirmektir.

 

2-Ankara`da başta referans laboratuvarımız Hıfzsıssıha Ensititüsü olmak üzere ASKİ, DSİ, MTA, Tıp Fakülteleri ve çeşitli üniversitelerimizin kimya, biyoloji ve toksikoloji laboratuvarlarında söz konusu analizler TS266`ya ve diğer yönetmeliklere uygun bir biçimde yapılmaktadır.

Analiz sonuçları ile bu sonuçların değerlendirmeleri ve bilimsel yorumları kamuoyuyla paylaşılmalıdır.

 

3-Söylentileri, spekülasyonları ve ‘şehir efsaneleri`ni önlemenin başka bir yolunun, yöntemin olmadığı kanısındayız. Çünkü, son yıllarda ilgili, yetkili ve sorumlu kamu kuruluşlarının verdikleri bilgilerde, yapılan açıklamalarda tam olarak doğruların yansıtılmadığı, bazı gerçeklerin bir süre sakladığı yönünde kamuoyunda ciddi kuşkular ve kaygılar oluşmuştur. Bu da inandırıcılık ve güvenilirlik sorunu yaratmıştır. Bunun silinmesinin de uzun yıllar alacağı ve bu süre içinde sadece doğruların dile getirilmesi, gerçeklerin ‘şaka yapmadan` tüm yönleriyle kamuoyu ile paylaşılmasından geçeceği göz önünde bulundurulmalıdır…

  

ÇALIŞMA İLKEMİZ

Yaklaşık bir buçuk yıldır yayımladığımız 100`e yakın su raporlarında hep gerçekleri aktardık. Toparladığımız verileri doğruladıktan, çeşitli yöntemlerle sınadıktan, çapraz sorguladıktan, resmi değerlerle karşılaştırdıktan sonra sizlerle paylaştık. 

Bugüne kadar hem mevcut durumu doğru yansıttık, hem de yakın geleceğe dönük tutarlı tahminlerde bulunduk. Hemen hemen hiç yanılmadık.

 

Bu süre içerisinde, özellikle istikrarlı bir şekilde raporlamalarımızı sürdürdük ve Ankaralıların güvenlerini kazandık.

 

Bir başka özen gösterdiğimiz konu ise, spekülatif, açıktan, sansasyonel ve günübirlik heyecan ve ilgi uyandırabilecek söylentilerden ve şehir efsanelerinden uzak durduk. Kanıtlayamayacağımız verileri ve değerlendirmeleri not ettik, kaynaklarına ilişkin güvenilirlik araştırmaları yaptık, arşivimize kaldırdık.

 

İMO Ankara Şubesi Su Çalışma Grubu olarak, bugüne kadar olduğu gibi, bundan sonra da sizlerle sadece doğruları, güvenilir bilgileri, uzmanlık alanlarımız ve deneyimlerimiz çerçevesinde görüşlerimizi paylaşmaya devam edeceğiz.

 

 

İMO Ankara Şubesi, Ankara Su Çalışma Grubu adına

Hasan Akyar

31 Mart 2016

 

 

ELALTI BİLGİSİ:

(Yinelemekte bir sakınca yok! Ancak her ay yenisi bindirildikçe güncellenmektedir)

 

SON AYLARDA ANKARA`DA SUYA YAPILAN ARDIŞIK ZAMLAR

Ankara`daki konutların kullandığı su birim fiyatı Eylül ayında metreküp başına 2 lira 98,5 kuruş iken, Ekim ayı faturalarına yansıyan birim fiyat 3 lira 3,3 kuruşa yükseltilmiştir. Kasım Ayı faturalarında ise söz konusu birim fiyat 3,033 TL`den 3,04 TL`ye yükseltilmiştir. Aralık Ayı`nda da 3,15 TL`ye çıkmıştır.

 

Geçtiğimiz dört ay içinde Ankara içmesuyuna yaklaşık yüzde 5,53 oranında zam yapılmıştır.

 

SON BİR YILDA (Aralık 2014 / Aralık 2015) İçmesuyu Birim Fiyatındaki ARTIŞ:

(Fatura dönemi içinde -bir ayda- 10 metre küpün altında tüketimler için)

Aralık 2014`te Su Birim Fiyatı: 2,8075 TL / metreküp

Aralık 2015`te Su Birim Fiyatı: 3,1500 TL / metreküp

Bir yıldaki artış oranı: % 12,20

  

2016 YILINDA UYGULANACAK ZAMLAR

15 Aralık Salı günü Büyükşehir Belediye Meclisinde ASKİ`nin 2016 yılı bütçe görüşmelerinde Ankara şebeke suyunun birim fiyatı oyçokluğu ile 5,02 TL olarak belirlenmiştir. (Ancak bu birim fiyatın içinde atıksu bedeli de bulunmaktadır. Ankara`da atıksu birim fiyatı su birim fiyatının %50`sidir. Bu oran İstanbul`da %100`dür).

Yani; Ankara`da net su birim fiyatı: 3,347 TL / metreküp`tür.

 

Söz konusu Meclis Kararını alındığı Kasım Ayı su birim fiyatının 3,04 TL/metreküp olduğu dikkate alınarak yapılacak hesaplamada suya yapılan zammın %10,1 olduğu görülecektir. 

 

GERÇEKLEŞEN 2016 YILI ZAMLARI

Ocak Ayı su birim fiyatı 3,35 TL / metreküp olarak uygulanmaya başlanmış bulunmaktadır. (bir ay içerisindeki artış oranı yaklaşık %6,35`tir!)

 

Şubat Ayı faturalarında ise su birim fiyatı 3,37 TL / metreküp olmuştur.

 

2016 yılının ilk iki ayında Ankara şebeke suyuna yapılan ‘net` zam oranı yaklaşık %7 düzeyinde gerçekleştirilmiştir.

 

Mart ayı içerisinde, bir önceki aya göre zam yapılmamıştır.

 

 

ANKARA`DA İÇMESUYU FİYATLANDIRMASI

Ankara`da ASKİ abonelerinin faturalarına yansıyan su bedelleri toplamı 5 farklı bileşenden oluşmaktadır. Bunlar; su bedeli, atıksu bedeli, Şube yolu payı, KDV ile Çevre Vergisidir.

 

Su birim fiyatındaki artış, ‘şube yolu payı` ve ‘Çevre Vergisi` hariç diğer kalemlere de yansımaktadır.

 

2015 yılı içinde ‘şube yolu payı` aylık maktu 4,89 TL olup, ‘Çevre Vergisi` ise ayda tüketilen beher metreküp içmesuyu karşılığında 26 kuruştur. Atıksu bedeli su bedelinin %50`si olarak eklenmekte, ayrıca toplam tutar üzerinden %8 oranında KDV eklenmektedir. Ancak, faturalarınızdaki kalemleri dikkatli bir biçimde incelediğinizde söz konusu KDV oranının % 10`un üzerinde tahakkuk ettirildiği görülebilecektir.

 

2016 yılının ilk ayında ise ‘şube yolu payı` aylık maktu 4,89 dan 5,00 TL`ye artırılmış olup, ‘Çevre Vergisi` ise ayda tüketilen beher metreküp içmesuyu karşılığında 26 Kuruş`tan 27 Kuruş`a yükselmiştir.

YİNELEDİĞİMİZ TEMEL BİLGİ:

Ankara`ya içme, kullanma ve endüstri suyu sağlayan (Kesikköprü Barajı dışında) tüm yüzeysel su kaynakları depoladıkları suları cazibeyle (pompajsız) Ankara`nın yine Kuzey`inde yer alan arıtma tesislerine aktarmaktadır.

 

Bunlardan Akyar barajı sularını Eğrekkaya barajına, Eğrekkaya ve Kavşakkaya barajları da Kurtboğazı barajına depoladıkları suları aktarmaktadır. Kurtboğazı ve Çamlıdere barajlarından da hamsu İvedik İçmesuyu Arıtma Tesisine iletilmektedir. Çubuk-II Barajında depolanan sular ise Pursaklar İçmesuyu Arıtma Tesisine verilmektedir. Halen yapımı sürdürülen Gerede Sistemi`nin hizmete alınması ile Filyos yukarı havzasından bulunan Ulusu Çayı suları ise Çamlıdere barajına iletilmiş olacaktır.

 

Kızılırmak üzerindeki Kesikköprü Barajı da yaklaşık 130 kilometrelik birbirine paralel 3 isale hattı ile (yaklaşık 720 metre terfi yüksekliği ile –pompajla-) yine İvedik Arıtma Tesisine bağlanmaktadır. Ancak, 02 Nisan Perşembe gününden buyana, yaklaşık 9 aya yakın bir süredir Ankara`ya Kızılırmak hamsuyu iletilmemiştir. Yılbaşından buyana geçen 300 gün içerisinde sadece 85 gün Kesikköprü Barajından Kızılırmak hamsuyu Ankara`ya pompalanmıştır. Söz konusu 85 günde bu miktar toplam (brüt olarak) 21 milyon 35 bin metreküp olmuştur.



TMMOB
İnşaat Mühendisleri Odası