Bu metin, yapı üretim sürecinde Koronavirüs (COVID-19) salgınına karşı korunma tedbirlerini ve önlemleri belirlemeyi amaçlasa dahi, metnin öznesi insan sağlığı, dolayısı ile yaşam hakkının savunulmasıdır

Eklenme Tarihi: 20/03/2020

Bu metin, yapı üretim sürecinde Koronavirüs (COVID-19) salgınına karşı korunma tedbirlerini ve önlemleri belirlemeyi amaçlasa dahi, metnin öznesi insan sağlığı, dolayısı ile yaşam hakkının savunulmasıdır.

Bilindiği üzere inşaat çalışma alanları çok tehlikeli işler arasında sayılmaktadır. Aynı zamanda işin doğası gereği çalışma alanı sürekli olarak değişkenlik göstermektedir. Kendisine özel bu durumu sebebiyle dezenfeksiyon ve hijyen konusunda çalışma yapmak da zorlaşmaktadır. Çalışma alanlarının dışında yer alan, çalışanların ortak alanları (yatakhane, teknik ofis, duş, wc, vb.) ise birçok şantiyede mevzuatta belirlenen standartların çok çok altındadır. İnşaat işkolundaki denetimsizlik ve dağınıklık bütün kamuoyunun malumudur. Dolayısıyla dağınıklık ve değişiklikler gösterebilen bir çalışma alanında bu tarz afet, salgın vb. durumlarında çalışma hayatının merkezî bir planlama ile düzenlenebilmesi ve denetim altına alınabilmesi zorunludur.

İşçi sağlığı ve iş güvenliği hizmetlerinin piyasalaştırılması, yaşanan sorunların en temel kaynağıdır. İşyerlerine verilecek işçi sağlığı ve iş güvenliği hizmetleri bir kamu hizmeti olarak ele alınmalıdır. Denetim hizmetlerinin kamusal niteliği de göz önünde bulundurularak salgının yayılmasını önlemek amacıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı tarafından şantiyelerde çalışma alanları ile ortak yaşam alanlarında hijyen denetimleri yapılmalı hem üyelerimizin hem de işçilerin sağlıklı bir ortamda çalışmaları garanti altına alınmalıdır.

Yukarıda çizilen genel çerçeve doğrultusunda sahada çalışan meslektaşlarımızın ve çalışma alanlarında bulunan, barınan işçilerin koronavirüse (COVID-19) karşı güvenliğini sağlamaya aşağıda belirtilen önlemler yardımcı olacaktır:

İnşaat ve Kamp Sahalarında Sağlık ve Güvenlik İçin Minimum Gereklilikler

Virüse karşı alınacak önlemler iş sahasındaki diğer güvenlik önlemleri ile beraber düşünülüp, planlanmalıdır. İş devamlılığının sağlanması, ancak alınacak işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemleri ile sağlanabilir. Koronavirüsü tedbirlerinin uygulanmasını denetlemek için sahada ayrı bir işçi sağlığı ve iş güvenliği uzmanı görevlendirilmelidir.

ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü`nün yaptığı araştırmaya göre Koronavirüsü

·         Herhangi bir koşulda havada bir saate kadar

·         Bakır yüzeylerde 4 saate kadar

·         Karton yüzeylerde 24 saate kadar

·         Plastik ve metal yüzeylerde ise 3 güne kadar

aktif varlığını sürdürebiliyor. Bu koşullar göz önünde bulundurularak özellikle şantiyelerde ve ofis ortamlarında alınması gereken asgari tedbirler aşağıda özetlenmeye çalışılmıştır.

Çalışanlarla İletişim ve Bilgilendirme

-      İşin niteliğine bağlı olarak, uygun tedbirlere/kontrol parametrelerine resmi kaynakların görüş ve tavsiyeleri başta olmak üzere; işçilerin ve/veya temsilcilerinin görüşleri göz önünde bulundurularak karar verilmelidir.

-      Alınan ve alınacak tedbirler işçilere açık, net ve anlaşılır biçimde anlatılmalıdır.

-      İşçilerin;

o   Hangi şartlar oluştuğunda çalışma sahasından/kamplardan uzak durması gerektiğini

o   Kendilerinde semptomatik bulgulara rastladıklarında ne yapmaları gerektiğini

o   Hangi semptomların mevcut salgınla ilişkilendirileceğini bildiğinden emin olunmalıdır.

Güvenilir kaynaklardan (Sağlık Bakanlığı, Türk Tabipler Birliği vb.) yayınlanan güncel bilgiler, değişiklikler ve tavsiyeler çalışanlara anlaşılır biçimde vakit kaybetmeden anlatılmalıdır.

-      Covid-19 salgını ile bağlantılı koruyucu ekipmanın doğru kullanımı hakkında işçiler bilgilendirilmelidir.

-      İşçilerin kendilerinde salgın hastalığın semptomlarını hissettiklerinde çalışma/kamp alanından izole olabilmesini sağlayacak uygun şartlar yaratılmalıdır. İşçiler, semptomları hissettiğinde bahsi geçen izolasyona katılması yönünde teşvik edilmelidir.

-      Çalışanlar hijyen gerekliliklerini yerine getirmelerini sağlamak adına;

o   Sık sık ellerini yıkamaları

o   Diğer işçilerle el sıkışma vb. fiziksel teması minimuma indirmeleri

o   Öksürürken veya hapşırırken ağızlarını tek kullanımlık mendille veya dirseklerinin iç tarafıyla kapatmaları yönünde bilgilendirilmelidir.

-      Çalışanlara, görevleri arasında kendi sağlıklarını korumanın yanında diğer çalışanların sağlıklarını olumsuz etkilememenin de olduğu belirli aralıklarla hatırlatılmalıdır.

-      Çalışanlara endişelerini rahatlıkla iletebilecekleri, destek hizmetlerine kolaylıkla ulaşabilecekleri olanaklar yaratılmalıdır.

-      Çalışanların kendi sorumluluk sahalarının dışındaki bölgelerde bulunmaması gerektiği hatırlatılmalı, çalışma yapılmayan bölgelerin erişime kapatıldığından emin olunmalıdır.

-      İşçiler, yasalar ve sözleşmelerinden doğan hakları konusunda bilgilendirilmelidir, bu hakları kullanabilecekleri uygun zemin yaratılmalıdır.

Soyunma odaları ve kilitli dolaplar

-      Çalışanlara uygun ve yeterli soyunma odaları sağlanmalı veya kolayca erişilebilir yerlerde bulundurulmalıdır.

-      Virüsün bulaşmasını önlemek için olan gerekli güvenli mesafeler dikkate alınarak soyunma odasının aynı anda en fazla kaç kişi tarafından kullanılabileceği belirlenmeli, organize edilmeli ve çalışanlar bu yönde bilgilendirilmelidir. Personelin soyunma odalarını sırayla kullanabileceği şekilde vardiya saatleri düzenlenmelidir.

-      Soyunma odaları şantiyenin diğer tüm parçalarında olması gerektiği gibi belirli periyotlarla dezenfekte edilmelidir.

-      Temiz elbiseler ile iş kıyafetlerinin ayrı ayrı tutulacağı kilitli dolaplar bulunmalıdır.

Temizlik Alanları, Sıhhi Uygunluk

-      İnşaat işlerinin doğası gereği ve sağlık nedenleriyle, duşlar da dahil olmak üzere uygun ve yeterli temizlik için gerekli olanaklar, kolayca erişilebilir yerlerde olmalı ve kullanıma sunulmalıdır.

-      Bu bölümlerde sürekli temiz sıcak ve soğuk su, sabun (sıvı) ve diğer uygun temizleme araçları (dezenfektan vs.), tek kullanımlık havlular veya diğer uygun kurutma araçları bulunmalıdır.

-      Bu bölümler sürekli temiz tutulmalı, yeterince havalandırılmalı ve aydınlatılmalıdır.

-      Kamp alanlarında bulunan çamaşır odalarında kıyafetler 60 ile 90 derece arasında yeterli miktarda deterjanla yıkanmalıdır.

-      Uygun ve yeterli sıhhi tesisat şantiye genelinde sağlanmalı veya kolayca erişilebilir yerlerde olmalıdır.

-      Sıhhi tesisat içeren odalar yeterince havalandırılmalı ve aydınlatılmalı, odalar temiz ve düzenli bir durumda tutulmalıdır.

Dinlenme ve Kamp Odaları

-      Uygun koşullarda ve yeterli sayıda kamp odaları veya dinlenme alanları kolaylıkla erişilebilir yerlerde ve erişilebilir olmalıdır.

-      Dinlenme odaları ve dinlenme alanları, işyerinde herhangi bir zamanda kullanması muhtemel kişi sayısı için yeterli sayıda olmalıdır. Gerektiğinde, hamile olan veya emziren bir anne olan işyerinde yatarak dinlenmek isteyen herhangi bir kadın için uygun altyapıya sahip olmalıdır.

-      Sürekli erişilebilir sıcak su imkânına sahip olmalıdır.

-      Odalar sürekli temiz tutulmalı, havalandırılmalı ve virüs salgınına karşı düzenli dezenfekte edilmelidir.

-      Odalarda bulunan mobilya (yatak, koltuk vb.) virüsün bulaşmasını önlemek için gereken güvenli mesafe (en az 2 m) dikkate alınarak düzenlenmelidir.

-      Çalışanların, diğer personelin odalarını ziyaretleri minimum seviyeye indirilmelidir.

-      Çalışanların odalarına girdiklerinde ellerini yıkamaları ve dezenfekte etmeleri sağlamalı, odalar uygun sıhhi malzeme (dezenfektan vb.) ile düzenlenmeli ve takip edilmelidir.

-      Kişisel koruyucu donanımlar günlük olarak temizlenmeli, dezenfekte edilmelidir.

İçme Suyu Temini

-      Kolayca erişilebilen ve uygun yerlerde yeterli miktarda sağlıklı içme suyu bulunmalı veya sağlanmalıdır.

-      Sağlık veya güvenlik nedenleriyle, her içme suyu tedariki, uygun bir işaret ile dikkatlice işaretlenmelidir.

-      İçme suyu temin alanlarında yeterli sayıda uygun bardak (tek kullanımlık) sağlanmalıdır.

-      Şantiye sahasında içme ve kullanma suyu kaynağı olarak kuyu, su deposu vb. hijyen açısından kontrolü mümkün olmayan kaynaklar kullanılmamalı, özellikle içme suyu kapalı ambalajlarda temin edilmelidir.

Yemekhane

-      Salgın süresi boyunca mutfak araç gereçlerinde hijyen kuralları en üst seviyede tutulmalı, bu süre boyunca tek kullanımlık bardak-tabak malzemelerin kullanımı sağlanmalı, sağlanmadığı takdirde temizlik işlemleri vakit kaybetmeden yüksek ısılı temizlik makineleri ile gerçekleştirilmelidir.

-      Özellikle personel sayısı fazla olan şantiyelerin yemekhanelerinde oluşabilecek yoğunluğun önüne geçmek adına öğle arası süreleri uzatılmalı, yemekhanelerde oturma düzeni ilgili kuruluşlarca yayınlanan güvenli mesafe teşkil edilecek şekilde organize edilmelidir.

-      Yemek molası bittiğinde yemek masası temizlik malzemeleri ile temizlenmelidir. Yemek masası sırayla kullanılıyorsa, masa her ayrı kullanımının ardında aynı şekilde temizlenmelidir.

-      Su sürahilerin kullanılması durumunda, sürahilerin ciltle temasını kesmek için kâğıt peçeteler kullanılmalıdır.

-      Ortak kullanılan buzdolapları günde en az iki defa dezenfekte edilmeli veya bu dolapların kullanımı kısıtlanmalıdır.

Çalışma Sahası

-      Aynı çalışma sahasında bulaşıcılığın önüne geçilmesi için gereken güvenli mesafeyi sağlamak ve kalabalığı önlemek adına aynı anda farklı işleri yapan birden fazla ekibin çalışması mümkün olsa bile yalnızca bir ekibin çalışması sağlanmalıdır.

-      Çalışanların, birbirlerine en az 2 metre mesafe ile çalışması sağlanmalı, durum teşvik ve takip edilmelidir.

-      Şantiyedeki güvenlik ve kontrol turları, şantiyeyi belirli bölgelere bölünerek ve her görevli bir bölgeyi kontrol edecek şekilde organize edilmelidir.

Ofis Süreçleri ve Fiziksel Toplantılar

-      İş süreçlerini iş yerine gelmeden evden yürütebilecek personellerin evden çalışmasına olanak sağlanmalıdır.

-      Görevlerini mutlak suretle iş yerinde yerine getirmesi gereken personelin, çalışma alanları yeniden düzenlenerek, yoğun çalışma alanları ferahlatılmalıdır. Normal zamanlarda sürekli kullanılmaya toplantı salonları ve benzeri mekânlar bu amaçla kullanılabilmesi için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.

-      Telefon veya internet kanalları ile dijital konferans çözümleri kullanılarak fiziksel toplantılardan kaçınılmalıdır.

-      Toplantıların dijital olarak yapılamaması durumunda, toplantıların maksimum beş kişiyi geçmeyecek şekilde ve her bir kişinin aralarında en az 2 metre mesafe olacak şekilde yapılması sağlanmalıdır.

-      Bilgisayar, telefon, ajanda, defter, kalem gibi ofis araçları kişiye özel olarak kullanılmalı, bunun sağlanamaması halinde kullanım öncesi ve sonrasında dezenfeksiyon işlemleri yapılmalıdır.

-      Ofis ortamından bulunan ortak kullanım bölgelerinin günde iki kez dezenfeksiyon işlemi sağlanmalıdır.

Ziyaretçi Kabulü ve Şantiyeye Giriş Çıkışlar

-      Salgın süreci boyunca şantiye ziyaretleri en asgari düzeye indirilmelidir.

-      Şantiyeye dışarıdan girmesi gereken personel ve kişilerin elleri öncelikle dezenfekte edilmeli yakın temastan kaçınılmalıdır.

-      İnşaat malzemelerinin taşınması ve istiflenmesi aşamasında koruyucu eldivenler ve toza karşı önlem almak amacıyla yüz maskeleri kullanılmalıdır.

Sonuç olarak;

İnşaat çalışma alanının genel sorumluluğu şantiye şefi olarak görev yapan meslektaşımıza aittir. Yukarıda belirtilen temizlik, güvenlik ve çalışma koşullarının sağlanması için azami önem gösterilmelidir. İş yerlerinde bu koşullar sağlanabilmesi için İş Güvenliği Uzmanları ve İşyeri Hekimleri ile sürekli iletişim halinde olmalıdır. İş yerlerinde bu koşullar sağlanamaz ise meslektaşlarımız insan hayatının kutsal olduğu ilkesinin bilinci ile çalışmaları durdurabilirler. Şantiye şefleri, sorumlu oldukları sahada ve kamp alanında bulunan çalışanlardan bahsi geçen salgın hastalığın semptomlarını gösteren çalışan/çalışanlar tespit edildiğinde ilgili kuruluşu aramalı, sağlık ekiplerinin vakaya ulaşması beklenmelidir. Bulundukları şantiyede enfekte olan çalışan/çalışanlar bulunması halinde ise derhal durum ilgili kuruluşa bildirilmeli ve sağlık ekiplerinin alacağı kararlara şartsız uyulmalıdır.

Dayanışmayı büyütelim ve Sosyal Devletin gereği olan sorumlulukları yerine getirelim.

Bütün dünyada ve ülkemizde vuku bulan salgın, halkın bütün kesimlerinin sağlığını tehdit edecek düzeyde seyretmektedir. Salgına karşı mücadelede merkezî bir planlama ve insan hayatını birincil öncelik olarak almak son derece önemlidir. Elbette ki sosyal devletin temel görevi bu tarz salgın ve afet durumunda yurttaşların sağlığını korumak, sosyal ve ekonomik ihtiyaçlarını karşılamaktır. Çalışma koşullarından dolayı bir yurttaşımızın bile mağdur olmaması da sosyal devletin gereğidir. Ülkemizde içerisinde inşaat işkolu çalışanlarının da yer aldığı toplumun dezavantajlı kesimleri için, savunmasız kalan milyonlar için sosyal güvence ağı oluşturulmalıdır. Ülkemizdeki iş yaşamında bu tarz ciddi salgın ve afet durumlarında çalışanların ekonomik ve sosyal sorunlarının işçi-işveren ilişkisine terk edilmesi doğru değildir.  Söz konusu sorunlar kurulacak sosyal güvence ağı ile devlet kurumları tarafından çözüme kavuşturulmalıdır.

Bu krizden birlikte, birbirimize sahip çıkarak çıkacağız. Bilim insanlarının, canla başla çalışan sağlık emekçilerinin önerdiği tüm tedbirleri ortaklaşa bir disiplinle uygulayarak; bilimin ve tekniğin ışığında dayanışmayı büyüterek bütün halkımız, meslektaşlarımız ve inşaat emekçileri sağlıklı güzel günlere kavuşacaktır.

 

İMO Ankara Şubesi

Yönetim Kurulu