ÇUBUK BARAJI GÖL GAZİNOSU HAKKINDA
Havagazı Fabrikası, Su Süzgeci Binası, Etibank Binası ve Marmara Köşkü’nden sonra Çubuk Barajı Sosyal Tesisi olan Göl Gazinosu da geçtiğimiz günlerde yıkıldı. Fransız Mimar TheoLeveau tarafından tasarlanan ve 1937-1938 yıllarında inşa edilmiş olan Göl Gazinosu’nun yıkılması kent belleğine saldırı niteliğindedir. Tanıklığın, dolayısıyla tanıkların yok edilmesi amacı apaçık ve ürpertici boyuttadır. Peyzajla uyum içindeki sosyalleşme mekânı olan Göl Gazinosu’na saldırı, kamusal alanı kendine göre düzenleme, kendisi gibi olmayanların oradan kovulması zorbalığıdır.
Eklenme Tarihi: 07/02/2018
ÇUBUK BARAJI GÖL GAZİNOSU HAKKINDA
Çubuk Barajı ve Su Süzgeci
Cumhuriyet`in kurulduğu yıllarda Ankara`nın nüfusu 30 bin dolaylarındadır. Ancak Ankara`nın Başkent ilan edilmesinin ardından nüfusu hızla artmış ve kente su sağlayan kaynaklar yetersiz kalmaya başlamıştır bir süre sonra. Kentin içmesuyu sorununu çözmek üzere 1930`ların başlarında "Ankara Şehri İçmesuyu Komisyonu" kurulmuş ve komisyonun hazırladığı Ankara`nın uzun dönemli "içmesuyu planlaması" -Jansen Planı`nın da öngördüğü-, 160 000 nüfusa göre geliştirilmiştir. Yeraltısuyu kaynaklarının sınırlı olması nedeniyle artacak su ihtiyacının bir yerüstü su kaynağından, Çubuk Çayı üzerinde oluşturulacak baraj gölünden karşılanması öngörülmüştür. Yapımına 1932 yılında başlanan baraj, 1936 yılında işletmeye alınmıştır.
Çubuk barajı suları, Dışkapı`daki Ziraat Fakültesi karşısında yapılan üç gözlü ve günlük kapasitesi 24 bin metreküp olan filtre istasyonunda arıtıldıktan sonra Ankara içmesuyu şebekesine verilirdi. 1940`ların başlarına kadar Ankara`da toplam kapasiteleri 12 bin metreküp olan 9 adet içmesuyu deposu inşa edildi ve bu süre içinde çapları 60-80 cm olan 123 kilometre boru döşendi. Çubuk barajı, ekonomik ömrü süresince Ankara`ya yılda ortalama 35 milyon metreküp içme ve kullanma suyu sağladı.
Çubuk barajı içmesuyu uygulaması, Ankara kentinin ilk su müdürlerinden Eşref Özand`ın eseridir. Eşref Özand; Ankara Sular İdaresi`nin kurucusu, İnşaat Mühendisleri Odası`nın uzun yıllar Başkanı ve Genel Sekreteri, mesleğimizin duayenidir.
Çubuk Barajı Göl Gazinosu
Cumhuriyet döneminin ilk büyük su yapısı olan baraj ve çevresi, 1930`ların ikinci yarısından başlayarak aynı zamanda Ankara`nın en önemli rekreasyon tesisi olarak da işlev üstlendi. Çubuk baraj gölü ve altındaki Göl Gazinosu, Atatürk`ün de sağlığında sık sık uğradığı, övgüyle söz ettiği, yabancı konuklarını ağırladığı bir tesisti.
Baraj aksının hemen solunda merdivenlerle çıkılan zemin katı Ankarataşından, üzeri ahşaptan aslına uygun onarılmış yapı, Atatürk`ün Çubuk barajını ziyaretlerinde kullandığı konut idi. Küçük bir müzeye dönüştürülen bu mekândaki Atatürk`ün çalışma odası, içinde o döneme ait çeşitli eşyaları, gereçleri, belge ve fotoğrafları barındırmaktaydı.
Çubuk Barajı, daha sonra 1954`te kurulan DSİ sorumluluğuna verildi. Çubuk Barajı ve tesisleri DSİ teşkilatı bünyesinde oluşturulan "Ankara Barajları ve Rekreasyon Tesisleri İşletme Müdürlüğü" tarafından Ankara Büyükşehir Belediyesi`ne 2003 yılında devredilene kadar korundu, geliştirildi ve işletildi.
Çubuk Barajı ve tesislerinin ASKİ`ye devredilmesine kadar "Ankara Barajları ve Rekreasyon Tesisleri İşletme Müdürü" olarak görev yapan, bunları titiz bir biçimde işleten, koruyan ve özverili çalışmalarıyla takdir toplayan Sayın Yılmaz Taflıoğlu`nu Ocak 2016 ayı başında yitirdik. Kendisini minnetle anıyoruz?
Çubuk Barajı İçmesuyu Kaynağı olmaktan Çıkarıldı
Yirminci yüzyılın son çeyreğinde baraj havzasında Çubuk ilçesi nüfusundaki artış, Esenboğa Havaalanı ve özellikle Hıfzıssıhha Enstitüsü`ne bağlı serum çiftliğinin yer alması ve havzadaki irili ufaklı sanayi tesisleri atıksularının arıtılmadan Çubuk çayına boşaltımı, baraj gölünde depolanan suyun kalitesini olumsuz bir biçimde etkiledi. 1990`ların ortalarına gelindiğinde artık barajın 50 yıl olarak planlanan ekonomik ömrü çoktan dolmuş, ölü hacminde biriken ve çeşitli ağır metal ve organik kirleticiler içeren dipçamur yüzeye yaklaşmış, gölün faydalı aktif hacmi hemen hemen kalmamıştı. Ve Çubuk barajından Ankara`ya su iletimi tamamen durduruldu, barajda depolanan su tamamen boşaltıldı?
2003 yılında Ankara Büyükşehir Belediye`sine devrinin ardından, Ankara`ya su sağlayan diğer tüm baraj ve içmesuyu tesisleri ile birlikte Çubuk Barajı`nın işletilmesi de ASKİ`ye devredildi. Çubuk Barajı yaklaşık yirmi yıldır Ankara`nın içmesuyu kaynakları arasından çıkartılmış bulunmaktadır.
Göl Gazinosu Yıkımı Başladı
Havagazı Fabrikası, Su Süzgeci Binası, Etibank Binası ve Marmara Köşkü`nden sonra Çubuk Barajı Sosyal Tesisi olan Göl Gazinosu da geçtiğimiz günlerde yıkıldı. Fransız Mimar Theo Leveau tarafından tasarlanan ve 1937-1938 yıllarında inşa edilmiş olan Göl Gazinosu`nun yıkılması kent belleğine saldırı niteliğindedir. Tanıklığın, dolayısıyla tanıkların yok edilmesi amacı apaçık ve ürpertici boyuttadır. Peyzajla uyum içindeki sosyalleşme mekânı olan Göl Gazinosu`na saldırı, kamusal alanı kendine göre düzenleme, kendisi gibi olmayanların oradan kovulması zorbalığıdır.
İMO Ankara Şube Su Çalışma Grubu Adına Hasan Akyar