ANKARA SU DURUM RAPORU
(20 Mayıs 2018 Pazartesi günü itibariyle)
Eklenme Tarihi: 18/01/2019
Ankara Su Durumu Raporu
(20 Mayıs 2018 Pazartesi günü itibariyle)
ANKARA`YI SU BASTI, BASIYOR, BASACAK?
5 Mayıs ve 7 Mayıs günleri öğleden sonra Mamak ve Keçiören İlçelerinde ?Su Baskınları` yaşandı. Geçtiğimiz günlerde olayı, nedenlerini ve sorumlularını karalayarak paylaşmıştık.
Özetle; "Hatip Çayı çaresiz kaldı! Çubuk Çayı derman olamadı!
Çünkü kısa sürede ani bastıran sağanak yağış sonucu zeminin tümüyle asfalt ve beton kaplı olması ile hızla akışageçen suyun yetersiz altyapı (drenaj sistemi) nedeniyle Hatip ve Çubuk çaylarına zamanında ulaşamaması su baskınlarını gündeme getirdi. Dahası, Mamak-Kayaş yöresinde Hatip Çayına Güney yamaç ve vadilerden ulaşan kollar üzerindeki (11- 12 Eylül 1957 taşkınından sonra 60`ların ilk yarısında yapılan) sel kapanlarının su toplama alanları imara açılmış, betona ? asfalta teslim edilmiş, seddelerin bulunduğu bölge doldurularak bir bölümü göstermelik park (!) yapılmış?
Yetkililer, suçu ?500 yılda bir gelen afet`e bağladılar ve eklediler; "Böylesi hiç görülmedi?" Oysa, 5 ve 6 Mayıs arasındaki 24 saate yörede ölçülen toplam yağış yaklaşık 5 milimetredir. İstatistiki olarak 40 milimetre sadece 5 yılda bir gelebilecek yağış miktarıdır. Yani yaşanan bu değerin 8 katı her beş yılda bir beklenen yağıştır? "500 yılda bir gelen yağış" imiş! (500 yılda bir gelebilecek yağış bilimsel verilere göre 95 milimetre dolaylarındadır). Yazık, çok yazık! Kimler yönetiyor Başkent Ankara`yı?
Bu kez 20 Mayıs günü 15,20-15,40 arası tüm Ankara`yı vuran sağanak, ?Ankara`nın Kayıp Dereleri`ne kendilerini gösterme fırsatı verdi? Ulaşabildiğimiz veri, bu süre içerisinde toplam yağışın yaklaşık 34 milimetre olduğu yönünde. Oysa 11 Haziran 1997 günü aynı alana düşen yağışın yaklaşık 89 milimetre olduğu kayıt altındadır. Yani 3 katı? Demek ki, Ankara 20 yılda kentsel drenaj konusunda değil mevcudu korumak, en az çeyrek yüzyıl geriye gitmiş!
"Geçmiş olsun Ankara! 24 yıl boyunca bilime, tekniğe ve mühendisliğe düşman belediyecilik anlayışı ile yönetilmenin hak et(me)diğin tabii sonucunu yaşıyorsun."
Cemal Süreya:
"Nasıl bir şey ölüm? Hiçbir şey yok ve kocaman bir SU akıyor"
KESİKKÖPRÜ BARAJI POMPA İSTASYONU ÇALIŞIYOR
2017 yılı içerisinde, özellikle son aylarda Kesikköprü baraj gölünden Kızılırmak-Ankara İletim hattına su (basılmakta) pompalanmaktadır! Ancak İvedik İçmesuyu Arıtma Tesisine yaklaşık 130 kilometre uzaklıkta olan ve yaklaşık 700 metrelik bir terfi yüksekliği gerektiren bu ana isale hattına pompalanan Kızılırmak ham suyunun Arıtma tesisine hangi tarihlerde ve hangi miktarda ulaştığı, hangi oranda paçallandığı (harmanlandığı) konusunda net ve kesin bir veriye ulaşma şansı bulunamamıştır Sayın seçilmiş, sabık/müstafi Büyükşehir Belediye Başkanı döneminde?
2017 yılının ikinci yarısında, aralıklarla da olsa, Kesikköprü barajından günde yaklaşık 270 bin ile 540 bin metreküp arasında Kızılırmak ? Ankara Ana İsale Hattı`ndan İvedik İçmesuyu Arıtma Tesisine hamsu iletildiği değerlendirilmektedir. Söz konusu miktarda suyun pompaj elektrik giderinin ayda en az iki haneli milyon TL olabileceğinin de altının çizilmesi gerektir.
Kızılırmak suyunun paçallanması ya da belirli oranlarda harmanlanması sonucu konutlarımızın musluklarından akan içmesuyu şebeke suyunda Kızılırmak suyunun koku, renk, tat vb. olumsuzlukların bulunmasının yanı sıra, sülfat, klor, sertlik ve bir takım ağır metal derişimlerinin de zaman zaman standartları zorlayabileceği beklenmektedir.
Özellikle, Hirfanlı ve Kesikköprü baraj göllerinde ilkbahar başı ve sonbahar sonlarında beklenen doğal ?alt-üst olma` (lake over-turn) durumunun yaşandığı haftalar ile mart sonu, nisan ve mayıs ayı başlarında oluşabilecek ?alg patlaması` (algea bloom) dönemlerinde Kızılırmak ham suyunun tadında, kokusunda ve renginde olumsuzluklar olması kaçınılmazdır?
UYARI
Eğer ki, İvedik Arıtma Tesisi ile konutunuz arasındaki ana besleme hatlarında, ara depolarda, pompa istasyonlarında, ev bağlantınızda, konut içi su tesisatınızda ve binanızın deposunda herhangi bir kayıp/kaçak vb kirlenme riski taşıyan dış unsurlar bulunmuyorsa; Kızılırmak suyunun harmanlama oranı da dörtte birden az ise, mikrobiyolojik açıdan musluklarınızdan akan Ankara şebeke suyunu, doğrudan içmek dışında kullanabilirsiniz!
ANKARA`YA SAĞLANAN SU
20 Mayıs 2018 günüitibariyle (günlük);
Akyar barajından Eğrekkaya barajına 80 000 metreküp, Eğrekkaya barajından Kurtboğazı barajına toplam 350 000 metreküp su aktarılmıştır. Ayrıca Kavşakkaya barajından da Kurtboğazı barajına 100 000 metreküp su derive edilmiştir.
İvedik Arıtma Tesisi`ne; Kurtboğazı Barajından 457 700, Çamlıdere Barajından da 223 000 veee Kesikköprü barajından da 534 000 metreküp hamsu iletilmiştir.
Çubuk-II barajından Pursaklar Arıtma Tesisi`ne ise 42 100 metreküp hamsu aktarılmıştır.
20 Mayıs günü bütününde İvedik ve Pursaklar Arıtma Tesislerinden toplam brüt 1 milyon 256 bin 800 metreküp su Ankara içmesuyu şebekesine verilmiş bulunmaktadır.
20 Mayıs`ta sağlanan toplam brüt su miktarının yaklaşık %42,5`i Kızılırmak suyudur.
Mayıs Ayı İçerisinde İçmesuyu Şebekesine Verilen Toplam Brüt Su Miktarı ile Paçallanan / Harmanlanan Kızılırmak Suyu ve Oranı
Mayıs 2018 | Sağlanan Toplam İçmesuyu (milyon metreküp) | Kızılırmak`tan Aktarılan (milyon metreküp) | Kızılırmak Suyunun Paçallama Oranı (%) |
01 | 1 273 500 | 359 000 | 28,19 |
02 | 1 260 100 | 359 000 | 28,49 |
03 | 1 304 000 | 359 000 | 27,53 |
04 | 1 289 050 | 356 000 | 27,59 |
05 | 1 275 100 | 360 000 | 28,23 |
06 | 1 254 450 | 357 000 | 28,46 |
07 | 1 204 600 | 360 000 | 29,89 |
08 | 1 189 800 | - | - |
09 | 1 178 400 | 504 000 | 42,77 |
10 | 1 121 400 | 535 000 | 47,71 |
11 | 1 142 600 | 530 000 | 46,39 |
12 | 1 151 500 | 532 000 | 46,02 |
13 | 1 224 500 | 531 000 | 43,36 |
14 | 1 268 600 | 529 000 | 41,70 |
15 | 1 299 100 | 533 000 | 41,03 |
16 | 1 310 700 | 533 000 | 40,67 |
17 | 1 287 700 | 531 000 | 41,24 |
18 | 1 284 150 | 534 000 | 41,58 |
19 | 1 257 850 | 532 000 | 42,29 |
20 | 1 256 800 | 534 000 | 42,49 |
|
BARAJ DOLULUK ORANLARI (15 Mayıs ve 21 Mayıs 2018 günleri itibariyle)
Ankara`ya İçmesuyu Sağlayan Barajlardaki Doluluk Oranları Yüzde (%)
Baraj Adı | Bize göre | ASKİ`ye göre |
15 Mayıs | 21 Mayıs | 15 Mayıs | 21 Mayıs |
Kurtboğazı | 64,40 | 64,40 | 66,69 | 66,69 |
Çamlıdere | 11,39 | 11,31 | 22,28 | 22,22 |
Eğrekkaya | 31,30 | 29,96 | 44,42 | 43,40 |
Akyar | 42,60 | 43,31 | 49,24 | 49,84 |
Kavşakkaya | 59,18 | 58,66 | 61,55 | 61,06 |
Çubuk-II | 54,40 | 53,63 | 55,51 | 54,75 |
TOPLAM | 20,28 | 20,13 | 29,84 | 29,70 |
Baraj doluluk oranlarındaki farkın nedeni, esas olarak baraj doluluk oranındaki hesaplamadan kaynaklanmaktadır. Bizim itibar ettiğimiz değer, her bir barajın projesindeki aktif hacmine (etkin kapasitesine) göre mevcut (baraj gölünde biriken) suyun oranını vermektedir. ASKİ tarafından barajların ?özellikle Çamlıdere Barajının- ölü hacmi daha düşük, dolayısıyla aktif ?kullanılabilir- hacmi daha yüksek alınarak değerlendirildiğinden doluluk oranları daha fazla olarak hesaplanmaktadır. Anılan İdarenin minimum su alma kotunun altında kabul ettiği ve baraj ölü hacminden pompaj ile çektiği seviyeyi dikkate alarak buna göre hesaplamalar yaptığı tahmin edilmektedir.
ANKARA`DA İÇMESUYU FİYATLANDIRMASI
Ankara`da ASKİ abonelerinin faturalarına yansıyan su bedelleri toplamı 5 farklı bileşenden oluşmaktadır. Bunlar; su bedeli, atıksu bedeli, Şube yolu payı, KDV ile Çevre Vergisidir. Su birim fiyatındaki artış, ?şube yolu payı` ve ?Çevre Vergisi` hariç diğer kalemlere de yansımaktadır.
2015 yılı içinde ?şube yolu payı` aylık maktu 4,89 TL olup, ?Çevre Vergisi` ise ayda tüketilen beher metreküp içmesuyu karşılığında 26 kuruştur. Atıksu bedeli su bedelinin %50`si olarak eklenmekte, ayrıca toplam tutar üzerinden %8 oranında KDV eklenmektedir. Ancak, faturalarınızdaki kalemleri dikkatli bir biçimde incelediğinizde söz konusu KDV oranının % 10`un üzerinde tahakkuk ettirildiği görülebilecektir. Öte yandan, Mayıs ayından buyana, KDV kapsamında her bir faturada 90 kuruşluk bir meblağın da tahsil edildiği görülmektedir!
2016 yılı başında ?şube yolu payı` aylık maktu 4,89 dan 5,00 TL`ye artırılmış olup, ?Çevre Vergisi` ise ayda tüketilen beher metreküp içmesuyu karşılığında 26 Kuruş`tan 27 Kuruş`a yükselmiştir.
2017 yılında ise ?şube yolu payı` aylık maktu 5,00 TL olarak tahsil edilmiş olup, ?Çevre Vergisi` ayda tüketilen beher metreküp içmesuyu karşılığında 27 Kuruş`tan 28 Kuruş`a yükselmiştir. Bunun yanı sıra, aylık toplam içmesuyu ve atıksu bedeli üzerinden %8 oranında KDV tahakkuk ettirilmiş ayrıca her bir faturaya 90 kuruşluk ek, bir tür vergi/rüsum/harç vb. maktu olarak eklenmiştir.
2018 yılı başında ?şube yolu payı` aylık maktu 5,00 TL olup, ?Çevre Vergisi` ise ayda tüketilen beher metreküp içmesuyu karşılığında 27 Kuruş`tan 32 Kuruş`a yükseltilmiştir.
ZAMLAMANIN SOMUT HALİ; Zam üstüne Zam; MuazZAM?
Ankaralı, bir önceki ASKİ faturası ile yenisini karşılaştırdığında aynı miktarda tükettiği su için daha fazla ödeme yaptığından yakınmakta.
Dikkate alınması gereken bir diğer önemli gerçek ise, aylık tüketiminiz düştükçe, toplam fatura bedeli içerisindeki sabit hizmet karşılıkları aynı kaldığından (örneğin ÇTV, Şube Yolu vb.), düşük tüketim miktarlarındaki fatura bedelleri üzerinden hesaplanan brüt değer, göreceli olarak daha fazla artışın yansıdığı görülecektir.
Yaklaşık iki yılı aşkın bir süredir Ankara içmesuyu birim fiyatına yapılan zamlar ve ilgili fatura bileşenlerinin ücretlerindeki artışlar aşağıdaki tabloda verilmektedir.
GERÇEKLEŞEN ZAMLAR
2016 Ocak ayı su birim fiyatı 3,35 TL / metreküp olarak uygulanmaya başlanmıştır.
Aralık 2015`te 3,15 TL/m3 olan su birim fiyatı, Aralık 2016`da 3,566 TL/m3 olmuş ve bir yılda yaklaşık %13,21 civarında artırılmış bulunmaktadır.
Yeni yıl ile birlikte bir ay içinde (Aralık 2016 ? Ocak 2017 arasında), şebeke suyuna yapılan zam %3`ü aşmıştır! Sadece 2017 yılında Ankara şebeke suyu birim fiyatına yaklaşık % 16,9 oranında zam yapılmıştır.
İçmesuyu Birim Fiyatındaki ZAM Özeti:
-Aralık 2014`te Su Birim Fiyatı: 2,8075 TL / m3
-Aralık 2015`te Su Birim Fiyatı: 3,1500 TL / m3
-Aralık 2016`da Su Birim Fiyatı: 3,5666 TL / m3
-Aralık 2017`de Su Birim Fiyatı: 4,1680 TL / m3
2014 ? 2015 yılları arasındaki artış oranı: % 12,20
2015 ? 2016 yılları arasındaki artış oranı: % 13,21
2016 ? 2017 yılları arasındaki artış oranı: % 16,88
2 yıldaki (2014 ? 2016 arası) artış oranı: % 27,04
Son 3 yıldaki (2014 ? 2017 arası) artış oranı: % 48,49
2018 yılı sadece ilk 4 ay artış oranı: %6,93
Son 3 yıldaki artı 4 Ay artış oranı: % 58,78
2016, 2017 YILI ve 2018 il YILI Aylık SU BİRİM FİYATLARI DÖKÜMÜ ve ANALİZİ
Tarih | Birim Fiyat (TL / m3) | Net Fark (TL) | Ardışık Artış Oranı (%) | Yıl Başına göre Artış Oranı (%) |
Aralık 2014 | 2,807 | Aylık | Aylık | Toplam |
Aralık 2015 | 3,150 | 0,343 | | 12,20 |
Ocak 2016 | 3,350 | 0,200 | 6,350 | 6,35 |
Şubat 2016 | 3,370 | 0,020 | 0,600 | 6,98 |
Mart 2016 | 3,370 | - | - | 6,98 |
Nisan 2016 | 3,378 | 0,008 | 0,220 | 7,24 |
Mayıs 2016 | 3,398 | 0,020 | 0,590 | 7,87 |
Haziran 2016 | 3,443 | 0,045 | 1,330 | 9,30 |
Temmuz 2016 | 3,458 | 0,015 | 1,345 | 9,78 |
Ağustos 2016 | 3,470 | 0,012 | 0,347 | 10,16 |
Eylül 2016 | 3,470 | - | - | 10,16 |
Ekim 2016 | 3,480 | 0,010 | 0,288 | 10,48 |
Kasım 2016 | 3,509 | 0,029 | 0,833 | 11,40 |
Aralık 2016 | 3,566 | 0,057 | 1,624 | 13,21 |
Ocak 2017 | 3,673 | 0,107 | 3,001 | 3,00 |
Şubat 2017 | 3,800 | 0,127 | 3,458 | 6,56 |
Mart 2017 | 3,880 | 0,080 | 2,105 | 8,81 |
Nisan 2017 | 3,920 | 0,040 | 1,031 | 9,93 |
Mayıs 2017 | 3,953 | 0,033 | 0,842 | 10,85 |
Haziran 2017 | 3,973 | 0,020 | 0,506 | 11,41 |
Temmuz 2017 | 3,980 | 0,007 | 0,176 | 11,61 |
Ağustos 2017 | 4,002 | 0,022 | 0,553 | 12,23 |
Eylül 2017 | 4,030 | 0,028 | 0,700 | 13,01 |
Ekim 2017 | 4,048 | 0,018 | 0,447 | 13,52 |
Kasım 2017 | 4,100 | 0,052 | 1,285 | 14,97 |
Aralık 2017 | 4,168 | 0,068 | 1,659 | 16,88 |
Ocak 2018 | 4,238 | 0,070 | 1,679 | 1,68 |
Şubat 2018 | 4,272 | 0,034 | 0,802 | 2,50 |
Mart 2018 | 4,357 | 0,085 | 1,990 | 4,54 |
Nisan 2018 | 4,457 | 0,100 | 2,295 | 6,93 |
| | | | |
| | | Son 28 Ayda | 41,49 |
ANADOLU HALKLARININ BİRİKİMİ
Anadolu halklarının yüzyıllardır gözlediği, belleklerine kaydedip süzdüğü ve nesiller boyu aktardığı doğa olaylarından Mayıs ayına ilişkin değerlendirile-bilecek bilgiler aşağıda yer almaktadır:
MAYIS AYI GÜNCESİ:
04-Çiçek Fırtınası
06-Hıdırellez (Hızır Günleri)
07-Kırlangıç Fırtınası
10-Doğu Rüzgârlarının Esmesi
11-Yağmur Mevsiminin Sonu
13-Mevsimsiz Soğuklar
16-Filizkıran Fırtınası
18-Gül Yetişmesi
23-Ülker Fırtınası
25-Suların Azalması
26-Sıcakların Başlaması
27-Koyun Kırkma Zamanı
30-Kabak Meltemi
31-Bevarih (Meltem) Rüzgârlarının Başlaması
Mayıs Ayında Ayrıca Olacak Bitecekler:
01-Emek Bayramı
01-TRT`nin Kuruluşu (1964)
01-07-Karayolları Güvenliği ve Trafik Haftası
08-İkinci Dünya Savaşının Sona Ermesi (1945)
10-16-Dünya Sakatlar Haftası
13-Dil Bayramı, Türkçe`nin Resmi Dil Olarak Kabulü (1277)
14-Dünya Çiftçiler Günü
15-Havacılık Günü
18-24-Müzeler Haftası
19-Atatürk`ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı
23-PTT`nin Kuruluşu (1933)
24-Uluslararası Sayıların Kabulü (1928)
27-Yirmi Yedi Mayıs İhtilâli (1960)
31-Dünya Tütünsüzlük Günü
**--**
2017 Yılı ortalarında paylaştığımız "Ankara Su Durumu Raporu"nda yansıttığımız görüşlerimizi, aşağıda aynen yinelemekte yarar görüyoruz:
?`SU; KIT KAYNAKTIR
Kıt kaynaklara gösterilecek özen sadece tüketicilerden beklenemez. İlgili idarelerin bilimsel verilere dayalı, zamanında ve teknik kurallarına uygun olarak sistemdeki bileşenleri doğru bir biçimde işletmeleri önem taşır.
Su varken tasarruf edilir?
?YOK`un tasarrufu mu olur?
SU BASKINLARINA DİKKAT
1950`lerden buyana, özellikle geçtiğimiz son 15 yıl göz önünde bulundurulduğunda, Ankara kent merkezindeki su baskınları genellikle Haziran ve Eylül ayları arasında yaşanmaktadır. Bunların büyük çoğunluğu ?konveksiyon` yağışları dediğimiz dar bir bölgede, kısa süreli ve şiddetli sağanaklar şeklinde olmaktadır. Sadece son birkaç yıl içerisinde Balgat 70 Gün Köprüsü, Kolej Ankaray İstasyonu, Sıhhiye, Eskişehir Yolu ? Atatürk Hastanesi/Diyanet İşleri Başkanlığı, Gazi Mahallesi, Keçiören Fatih Sultan Mehmet Köprülü Kavşağı, Siteler, İstanbul Yolu Şaşmaz Kavşağı ve ilerisi vb. yaşanan su baskınları ciddi maddi zararlara ve iş kayıplarına yol açmıştır. 1950`li, 60`lı yıllarda da yine Haziran ? Eylül ayları arasında can kayıplı nice su baskını görmüş, geçirmiştir Ankara?
Kente içme ve kullanma suyu sağlamakla görevli ve yetkili kuruluş ASKİ, aynı zamanda getirdiği bu suyun kullanımı sonrası oluşacak atıksuyun da sağlıklı bir şekilde uzaklaştırılmasından sorumludur. Dahası, kentsel drenaj da bu kuruluşun en önemli işlerinden birisidir.
Konveksiyon yağışlarının beklendiği önümüzdeki üç ay boyunca ASKİ`nin buna hazırlıklı olması gerektir. Yani, başta kentin düşük kotlarındaki yörelerinde, mahallelerinde, köprülü kavşaklarında, battı-çıktılarındaki yağmursuyu şebekesini gözden geçirmeli, yağmursuyu ana kolektörlerinin içlerini temizlemeli ve özellikle yüzeyde oluşan ve akışa geçen yağmursuyunun yeraltındaki drenaj şebekesine aktarılmasını sağlayan yağmursuyu ızgaraları ve rögarlarınının bakımını düzenli olarak titiz bir biçimde vakit geçirmeksizin yerine getirmelidir.
Diyoruz ki; ?su baskını` kader değildir!
Herne kadar İbni Haldun 1375 yılında "Coğrafya Kaderdir" dese de?``
İMO Ankara Şubesi ?Ankara Su Çalışma Grubu` adına
Hasan AKYAR